(Thanhhoa.dcs.vn): Giai đoạn 2016-2020, vùng dân tộc thiểu số và miền núi (DTTS&MN) của tỉnh có 225 xã (gồm 42 xã khu vực I, 83 xã khu vực II và 100 xã khu vực III). Căn cứ kết quả rà soát, phân định vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi theo trình độ phát triển giai đoạn 2021-2025 (theo Quyết định số 33/2020/QĐTTg ngày 12/11/2020 của Thủ tướng Chính phủ), toàn tỉnh có 73 xã vùng DTTS&MN thoát khỏi diện đặc biệt khó khăn và không được hưởng một số chính sách theo Quyết định số 1719/QĐ-TTg ngày 14/10/2021 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I: từ năm 2021 đến năm 2025.
Trong số 73 xã ra khỏi diện đặc biệt khó khăn giai đoạn 2021-2025, có 15 xã đã hoàn thành mục tiêu xây dựng nông thôn mới; 58 xã còn lại (gồm: huyện Quan Hóa 14 xã, thị trấn; huyện Quan Sơn 08 xã, thị trấn; huyện Bá Thước 08 xã; huyện Thường Xuân 07 xã; huyện Thạch Thành 07 xã; huyện Lang Chánh 06 xã; huyện Cẩm Thủy 03 xã; huyện Như Xuân 02 xã; huyện Như Thanh 02 xã và huyện Ngọc Lặc 01 xã) mặc dù đã có những bước phát triển cơ bản về kinh tế - xã hội nhưng thu nhập bình quân đầu người còn thấp, tỷ lệ hộ nghèo, hộ cận nghèo còn cao, kết quả giảm nghèo chưa thực sự bền vững; cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất và đời sống nhân dân còn thiếu và nhiều yếu kém...; trong khi đó, Trung ương và Tỉnh chưa có cơ chế, chính sách riêng cho các xã khi thoát khỏi diện đặc biệt khó khăn, dẫn đến nguy cơ các xã này lại rơi vào tình trạng đặc biệt khó khăn là rất cao.
Xuất phát từ thực tế trên, để hỗ trợ các xã phát triển kinh tế - xã hội, giảm nghèo bền vững, nhằm hạn chế nguy cơ tiếp tục rơi vào tình trạng đặc biệt khó khăn, Ban Dân tộc tỉnh đã phối hợp với các sở, ngành, địa phương có liên quan xây dựng dự thảo Đề án “Hỗ trợ các xã đặc biệt khó khăn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2016 - 2020, không thuộc diện đặc biệt khó khăn giai đoạn 2021-2025, phát triển kinh tế - xã hội, giảm nghèo bền vững”; với 02 nhóm nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu hỗ trợ, gồm: (1) Hỗ trợ phát triển sản xuất, đa dạng hóa sinh kế, nhân rộng mô hình giảm nghèo; (2) Hỗ trợ hoàn thiện cơ sở hạ tầng thiết yếu, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội; giảm nghèo bền vững. Dự kiến tổng nhu cầu vốn hỗ trợ theo đề xuất của Ban Dân tộc tỉnh là 432.028 triệu đồng (trong đó: vốn NSTW 82,4%; ngân sách tỉnh 10,4%; vốn ngân sách huyện, xã và đóng góp của Nhân dân 7,2%).