(Thanhhoa.dcs.vn): Thực hiện Quyết định số 568/QĐ-TTg ngày 24/5/2023 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Chiến lược quốc gia về phòng, chống tác hại của thuốc lá đến năm 2030, Chủ tịch UBND tỉnh vừa ban hành Kế hoạch số 260/KH-UBND ngày 23/10/2023 về triển khai thực hiện Chiến lược quốc gia về phòng, chống tác hại của thuốc lá đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh.
*Kế hoạch đề ra mục tiêu chung là: Giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá, tỷ lệ tiếp xúc thụ động với khói thuốc lá nhằm giảm các yếu tố nguy cơ đối với sức khỏe, giảm bệnh tật và tử vong do sử dụng các sản phẩm thuốc lá gây ra. Bảo đảm quyền được sống, làm việc và học tập trong môi trường không khói thuốc lá của người dân.
*Các mục tiêu cụ thể, gồm:
(1) Giai đoạn 2023 - 2025:
(i) Giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá trong nhóm nam từ 15 tuổi trở lên xuống dưới 39%; nhóm nữ từ 15 tuổi trở lên xuống dưới 1,4%;
(ii) Giảm tỷ lệ tiếp xúc thụ động với khói thuốc lá: Tại nơi làm việc xuống dưới 30%; tại nhà hàng xuống dưới 75%; tại quán bar, cà phê xuống dưới 80%; tại khách sạn xuống dưới 60%;
(iii) Ngăn ngừa việc sử dụng các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha và các sản phẩm thuốc lá mới khác trong cộng đồng.
(2) Giai đoạn 2026 - 2030:
(i) Giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá trong nhóm nam từ 15 tuổi trở lên xuống dưới 36%; nhóm nữ từ 15 tuổi trở lên xuống dưới 1%;
(ii) Giảm tỷ lệ tiếp xúc thụ động với khói thuốc lá: Tại nơi làm việc xuống dưới 25%; tại nhà hàng xuống dưới 65%; tại quán bar, cà phê xuống dưới 70%; tại khách sạn xuống dưới 50%;
(iii) Tiếp tục ngăn ngừa việc sử dụng các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha và các sản phẩm thuốc lá mới khác trong cộng đồng.
*Các nhiệm vụ và giải pháp thực hiện:
(1) Thực hiện nghiêm cơ chế chính sách, pháp luật về phòng, chống tác hại của thuốc lá: Triển khai kịp thời lộ trình tăng thuế đối với các sản phẩm thuốc lá khi có quy định của các bộ, ngành trung ương. Thực hiện đúng quy định về ngăn ngừa các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha và các sản phẩm thuốc lá mới khác trong cộng đồng; việc bán thuốc lá cho trẻ vị thành niên hoặc trẻ vị thành niên bán thuốc lá theo Công ước Khung về kiểm soát thuốc lá của Tổ chức Y tế thế giới. Kiểm soát chặt chẽ hoạt động bán buôn, bán lẻ các sản phẩm thuốc lá; Tăng cường thanh tra, kiểm tra và xử phạt các hành vi vi phạm về kinh doanh các sản phẩm thuốc lá; hành vi vi phạm các quy định về phòng, chống tác hại của thuốc lá, đặc biệt là hành vi hút thuốc lá tại các địa điểm có quy định cấm. Tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện các quy định của pháp luật về cấm quảng cáo, khuyến mại các sản phẩm thuốc lá, trong đó có các hình thức quảng cáo, khuyến mại trực tuyến trên nền tảng kỹ thuật số, mạng internet. Áp dụng các quy định, quy chế lồng ghép hoạt động tư vấn cai nghiện thuốc lá vào chương trình y tế về phòng chống các bệnh không lây nhiễm, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, các chương trình y tế, nâng cao sức khỏe cộng đồng và hoạt động chuyên môn của các cơ sở y tế trong toàn tỉnh; triển khai dịch vụ tư vấn cai nghiện thuốc lá.
(2) Tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền và phối hợp liên ngành đối với công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá: Tiếp tục quán triệt sâu sắc nội dung Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 25 tháng 10 năm 2017 về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới, các quy định của pháp luật có liên quan để tạo sự đồng thuận, ủng hộ của toàn xã hội về công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá; đề cao tính tiên phong gương mẫu của người đứng đầu, cán bộ, đảng viên trong việc thực hiện công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá. Tăng cường công tác phối hợp liên ngành giữa các cơ quan, đoàn thể, tổ chức tham gia thực hiện công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá; phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh và các tổ chức thành viên, tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp trong việc tham gia, giám sát thực hiện công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá. Thường xuyên đôn đốc, kiểm tra, đánh giá việc thực hiện công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá; lấy kết quả thực hiện công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá là một tiêu chuẩn để đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ của người đứng đầu, cấp ủy, chính quyền các cấp.
(3) Tăng cường và đổi mới hoạt động thông tin, giáo dục, truyền thông về phòng, chống tác hại của thuốc lá: Xây dựng chương trình, kế hoạch thông tin, truyền thông về phòng, chống tác hại của thuốc lá phù hợp với từng giai đoạn; thường xuyên tổ chức các hoạt động truyền thông về phòng, chống tác hại của thuốc lá với các hình thức đa dạng, phù hợp đặc điểm từng địa phương, đơn vị, từng nhóm đối tượng; tăng cường sử dụng công nghệ thông tin, mạng xã hội trong truyền thông phòng, chống tác hại của thuốc lá. Cập nhật thường xuyên tài liệu, thông tin về tác hại của thuốc lá, đặc biệt là các sản phẩm thuốc lá mới; lợi ích của việc cai nghiện thuốc lá, môi trường sống không có khói thuốc lá; chính sách, pháp luật về phòng, chống tác hại của thuốc lá. Đẩy mạnh công tác giáo dục về tác hại và phòng, chống tác hại của thuốc lá cho giáo viên, học sinh tại các cơ sở giáo dục; tổ chức các hoạt động truyền thông về phòng, chống tác hại của thuốc lá phù hợp với các cấp học, bậc học theo tài liệu hướng dẫn của Bộ Y tế, Bộ Giáo dục và Đào tạo. Phát huy vai trò của mạng lưới cộng tác viên về phòng, chống tác hại của thuốc lá tại cộng đồng trong việc vận động, hướng dẫn người dân nghiêm túc thực hiện các quy định pháp luật và tích cực tham gia hoạt động phòng, chống tác hại của thuốc lá. Phổ biến rộng rãi các tác hại của việc sử dụng các sản phẩm thuốc lá, đặc biệt là các sản phẩm thuốc lá mới đối với sức khỏe của người tiêu dùng; các giải pháp hỗ trợ cai nghiện thuốc lá hiệu quả; các giải pháp phòng, chống tác hại của thuốc lá hiệu quả; áp dụng có hiệu quả các giải pháp can thiệp về phòng, chống tác hại của thuốc lá.
(4) Tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm về phòng, chống tác hại của thuốc lá: Tăng cường phối hợp liên ngành trong công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm pháp luật về phòng, chống tác hại của thuốc lá. Đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực cho lực lượng thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm pháp luật về phòng, chống tác hại của thuốc lá; thường xuyên tổ chức các đợt thanh tra, kiểm tra liên ngành chuyên đề về phòng, chống tác hại của thuốc lá theo phân cấp. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, các mạng xã hội trong giám sát việc tuân thủ pháp luật về phòng, chống tác hại của thuốc lá.
(5) Đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, hoàn thiện hệ thống giám sát về phòng, chống tác hại của thuốc lá: Thực hiện các nghiên cứu về tác hại của việc sử dụng các sản phẩm thuốc lá, đặc biệt là các sản phẩm thuốc lá mới đối với sức khỏe của người tiêu dùng; các giải pháp hỗ trợ cai nghiện thuốc lá hiệu quả; các giải pháp phòng, chống tác hại của thuốc lá hiệu quả. Kiện toàn, nâng cao năng lực hệ thống giám sát, đánh giá công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá; sử dụng hiệu quả số liệu nghiên cứu, đánh giá về phòng chống tác hại của thuốc lá trong việc xây dựng cơ chế, chính sách phòng, chống tác hại của thuốc lá tại địa phương; định kỳ khảo sát tình hình sử dụng các sản phẩm thuốc lá để kịp thời đề xuất cơ chế, chính sách về phòng, chống tác hại của thuốc lá. Tăng cường phổ biến, chia sẻ thông tin, số liệu về phòng, chống tác hại của thuốc lá giữa các Sở, ban, ngành và các địa phương, bảo đảm các thông tin về phòng, chống tác hại của thuốc lá đầy đủ, kịp thời, dễ tiếp cận.
(6) Kiện toàn, nâng cao năng lực mạng lưới về phòng, chống tác hại của thuốc lá: Kiện toàn Ban chỉ đạo Chương trình phòng, chống tác hại của thuốc lá các cấp tỉnh, huyện, xã; xây dựng, sửa đổi, bổ sung các quy định về chức năng nhiệm vụ, cơ chế phối hợp giữa các sở, ngành, cơ quan, đơn vị có liên quan để bảo đảm triển khai có hiệu quả công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá. Xây dựng kế hoạch hoạt động hằng năm, phân công trách nhiệm cụ thể của các thành viên Ban chỉ đạo; định kỳ tổ chức sơ kết, tổng kết, đánh giá việc thực hiện nhiệm vụ được giao. Tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao năng lực cho cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp và người tham gia hoạt động phòng, chống tác hại của thuốc lá từ tỉnh đến xã. Tăng cường phối hợp liên ngành, phát huy vai trò của các tổ chức chính trị - xã hội trong việc tham gia, giám sát thực hiện công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá. Áp dụng các chế độ, chính sách phù hợp để khuyến khích cá nhân, tổ chức tham gia hoạt động phòng, chống tác hại của thuốc lá.
(7) Hợp tác quốc tế: Phối hợp với các nước trong khu vực ASEAN và các nước có chung đường biên giới trong công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá, phòng chống buôn lậu thuốc lá. Tăng cường chia sẻ thông tin, kinh nghiệm thông qua các hội thảo, hội nghị khoa học, tham quan học tập tại các nước trong khu vực và trên thế giới về phòng, chống tác hại của thuốc lá.
*Về tổ chức thực hiện:
UBND tỉnh giao Sở Y tế: Là cơ quan thường trực của Ban Chỉ đạo phòng, chống tác hại của thuốc lá cấp tỉnh; tham mưu UBND tỉnh kiện toàn, phân công trách nhiệm của các thành viên Ban Chỉ đạo phòng, chống tác hại của thuốc lá cấp tỉnh; chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, đơn vị, địa phương liên quan tổ chức triển khai thực hiện Kế hoạch; xây dựng kế hoạch liên ngành trong công tác thanh tra, kiểm tra và tổ chức thực hiện Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, Chiến lược quốc gia về Phòng, chống tác hại của thuốc lá. Tham mưu cho UBND tỉnh chỉ đạo công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá và ban hành các quy định nhằm ngăn ngừa việc sử dụng các sản phẩm thuốc lá mới theo hướng dẫn của Bộ Y tế và các bộ, ngành liên quan. Phối hợp với các cơ quan liên quan thông tin, giáo dục, truyền thông về phòng, chống tác hại của thuốc lá trên địa bàn tỉnh; đào tạo nâng cao năng lực về công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá và phát triển dịch vụ tư vấn, điều trị cai nghiện thuốc lá. Thực hiện nghiên cứu, đánh giá về thực trạng sử dụng thuốc lá, tác hại của việc sử dụng các sản phẩm thuốc lá mới. Hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra, giám sát việc thực hiện Kế hoạch tại các địa phương, đơn vị; định kỳ hàng năm (trước ngày 25/12) hoặc đột xuất (khi có yêu cầu) tổng hợp, báo cáo UBND tỉnh và Bộ Y tế. Lập dự toán kinh phí thực hiện Kế hoạch gửi Sở Tài chính tổng hợp; tham mưu trình cấp có thẩm quyền xem xét, phê quyệt.
Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch: Làm đầu mối tổ chức thực hiện việc phổ biến các quy định về cấm quảng cáo thuốc lá, tham mưu triển khai công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện theo quy định của pháp luật về quảng cáo. Phối hợp với Sở Y tế và các sở, ban, ngành, tổ chức liên quan triển khai thực hiện Chiến lược và thanh tra, kiểm tra việc thực hiện Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá trong lĩnh vực văn hoá nghệ thuật, thể thao và du lịch; tuyên truyền xây dựng nếp sống văn hoá không mới và không sử dụng các sản phẩm thuốc lá. Phối hợp với các sở, ban, ngành thực hiện hoạt động thanh tra, kiểm tra việc thực hiện quy định về môi trường không khói thuốc lá tại khách sạn, khu du lịch, khu vui chơi, giải trí, thể dục - thể thao. Chỉ đạo triển khai các tiêu chí “không sử dụng thuốc lá” trong việc xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước và cuộc vận động xây dựng nếp sống văn minh, gia đình văn hóa tại cộng đồng; thực hiện lồng ghép phòng, chống tác hại của thuốc lá trong các phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” và “Gia đình văn hóa”...
Sở Thông tin và Truyền thông: Phối hợp với các đơn vị liên quan chỉ đạo các doanh nghiệp bưu chính, viễn thông; các cơ quan báo chí thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật về cấm các hình thức quảng cáo, khuyến mại các sản phẩm thuốc lá trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, báo chí, phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử. Phối hợp với Sở Y tế và các sở, ngành liên quan chỉ đạo, hướng dẫn các cơ quan báo chí, hệ thống thông tin cơ sở tăng cường tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, chính sách, pháp luật về phòng, chống tác hại của thuốc lá.
Sở Công Thương: Tăng cường quản lý việc cấp phép bán buôn, bán lẻ thuốc lá; xử lý nghiêm các hành vi vi phạm về kinh doanh thuốc lá. Thực hiện các hoạt động phòng chống buôn bán bất hợp pháp các sản phẩm thuốc lá; đề xuất các giải pháp hiệu quả để ngăn chặn việc buôn bán các sản phẩm thuốc lá bất hợp pháp tại thị trường trong tỉnh. Phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thực hiện các nghiên cứu, đề án hỗ trợ kinh tế cho người trồng cây thuốc lá, công nhân sản xuất thuốc lá khi tổ chức sắp xếp lại.
Cục Quản lý thị trường Thanh Hóa: Kiểm tra, kiểm soát thị trường, phòng, chống thuốc lá lậu, thuốc lá giả, thuốc lá không in cảnh bảo sức khoẻ, không dán tem theo quy định của pháp luật và các hành vi vi phạm pháp luật khác trong hoạt động sản xuất, kinh doanh thuốc lá theo thẩm quyền. Chủ trì, phối hợp với các ngành, địa phương trong việc phòng, chống buôn bán các sản phẩm thuốc lá bất hợp pháp; đề xuất các giải pháp hiệu quả để ngăn chặn việc buôn bán các sản phẩm thuốc lá bất hợp pháp tại địa phương.
Sở Giáo dục và Đào tạo: Chỉ đạo các cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh, đẩy mạnh công tác giáo dục về tác hại của thuốc lá và phòng, chống tác hại của thuốc lá; tăng cường các biện pháp giáo dục phòng, chống tác hại của thuốc lá cho học sinh. Tiếp tục chỉ đạo việc thực hiện môi trường không khói thuốc, lồng ghép hoạt động phòng, chống tác hại của thuốc lá vào các chương trình nâng cao sức khỏe tại các cơ sở giáo dục. Đưa nội dung phòng, chống tác hại của thuốc lá vào kế hoạch hoạt động hàng năm; đưa quy định cấm hút thuốc lá tại nơi làm việc vào nội quy, tiêu chuẩn xét danh hiệu thi đua, khen thưởng của các đơn vị. Phối hợp với ngành Y tế tổ chức các cuộc thi tìm hiểu về tác hại thuốc lá trong trường phổ thông và các cơ sở giáo dục thường xuyên.
Sở Tài chính trên cơ sở Kế hoạch được phê duyệt, đề xuất của các cơ quan, đơn vị tham mưu trình cấp có thẩm quyền xem xét bố trí kinh phí thực hiện Kế hoạch phù hợp với khả năng cân đối của ngân sách tỉnh theo quy định của Luật ngân sách nhà nước và các văn bản quy định hiện hành; quyết toán nguồn kinh phí theo quy định.
Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nghiên cứu xây dựng các đề án, chính sách hỗ trợ chuyển đổi, thay thế cây thuốc lá bằng cây trồng, vật nuôi phù hợp cho các hộ nông dân trồng cây thuốc lá.
Công an tỉnh tăng cường tuyên truyền về phòng, chống tác hại của thuốc lá cho lực lượng công an nhân dân, thực hiện nghiêm các quy định về môi trường không khói thuốc theo quy định của Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá; chỉ đạo lực lượng công an trên địa bàn chủ động, tích cực tham gia công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá, công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm các quy định về phòng, chống tác hại của thuốc lá. Phối hợp với Cục Quản lý thị trường Thanh Hóa, Sở Công Thương và các cơ quan có liên quan đẩy mạnh công tác phòng, chống kinh doanh thuốc lá bất hợp pháp.
Sở Giao thông vận tải chỉ đạo các cơ sở kinh doanh dịch vụ vận tải thực hiện nghiêm các quy định về cấm hút thuốc lá trên các phương tiện giao thông theo quy định của Luật phòng, chống tác hại của thuốc lá, xử phạt nghiêm các hành vi vi phạm; lồng ghép truyền thông phòng, chống tác hại của thuốc lá vào các hoạt động truyền thông trong giao thông, vận tải. Phối hợp với các Sở, ban, ngành, đơn vị liên quan trong việc ngăn chặn việc buôn lậu các sản phẩm thuốc lá trên các phương tiện giao thông vận tải.
Các Sở, ban, ngành, đoàn thể cấp tỉnh theo chức năng nhiệm vụ của mình, chủ động triển khai thực hiện các chương trình, đề án, dự án thuộc lĩnh vực quản lý theo định hướng của Chiến lược quốc gia về phòng, chống tác hại của thuốc lá đến năm 2030. Thực hiện nghiêm các quy định của Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá; đưa nội dung phòng, chống tác hại của thuốc lá vào kế hoạch hoạt động hàng năm, thực hiện quy định cấm hút thuốc lá tại nơi làm việc vào quy chế nội bộ, tiêu chí đánh giá phân loại cán bộ công chức, viên chức và xét thi đua, khen thưởng,... Tăng cường tuyên truyền về công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động về Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá và chỉ đạo thực hiện nghiêm các quy định về môi trường không khói thuốc theo quy định của Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá trong ngành, cơ quan, đơn vị.
Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố: Thành lập, kiện toàn Ban chỉ đạo phòng, chống tác hại của thuốc lá cấp huyện; chỉ đạo UBND cấp xã thành lập Ban chỉ đạo Phòng, chống tác hại của thuốc lá theo quy định. Xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện hiệu quả Kế hoạch phòng, chống tác hại của thuốc lá của địa phương; lồng ghép hoạt động phòng, chống tác hại của thuốc lá vào các kế hoạch, chương trình, dự án khác tại địa phương. Tham mưu trình HĐND cùng cấp bố trí kinh phí thực hiện Kế hoạch. Tăng cường kiểm tra, giám sát và định kỳ sơ kết, tổng kết việc thực hiện công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá trên địa bàn quản lý; đưa chỉ tiêu về kiểm tra, xử lý hành vi vi phạm quy định của pháp luật về phòng, chống tác hại của thuốc lá trong kế hoạch thanh tra, kiểm tra tại địa phương. Thực hiện lồng ghép phòng, chống tác hại của thuốc lá trong các phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”; phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”…, xây dựng lối sống lành mạnh tại cộng đồng dân cư; xây dựng, nhân rộng các mô hình xã, phường, thị trấn, cơ quan, đơn vị điển hình trong công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá.