(Thanhhoa.dcs.vn): Từ đầu năm 2023 đến nay, công tác dân vận ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi của tỉnh tiếp tục được các cấp ủy đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện, đạt được nhiều kết quả quan trọng.
Hệ thống dân vận các cấp đã tham mưu cho cấp ủy, phối hợp với chính quyền cùng cấp đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến, quán triệt các chỉ thị, nghị quyết, kết luận của Trung ương, của tỉnh về công tác dân vận cho đội ngũ cán bộ, đảng viên và đồng bào DTTS, người dân khu vực miền núi trong tỉnh; tổ chức 06 lớp tập huấn bồi dưỡng nghiệp vụ công tác dân vận cho cán bộ, người có uy tín trong vùng đồng bào DTTS và miền núi tại các huyện: Quan Hóa, Quan Sơn, Lang Chánh, Thường Xuân, Ngọc Lặc và Thạch Thành; tổ chức 02 hội nghị tập huấn, ra mắt mô hình "Chính quyền thân thiện vì nhân dân phục vụ" tại huyện Mường Lát...
Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội các cấp và các lực lượng vũ trang đã chủ động, tích cực triển khai đồng bộ các nhiệm vụ công tác dân vận bằng các chương trình, kế hoạch cụ thể; tập trung nguồn lực hướng mạnh về cơ sở. Tiếp tục triển khai các mô hình, phong trào, cuộc vận động có sức lan tỏa mạnh mẽ, mang lại hiệu quả thiết thực, như: Phong trào thi đua "Đoàn kết, sáng tạo" nhằm hướng dẫn, tuyên truyền, vận động đoàn viên, hội viên và các tầng lớp nhân dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, áp dụng các tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm, hiệu quả kinh tế cho người dân; Cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh", đã vận động Nhân dân hiến trên 18,6 ha đất, sửa chữa và làm mới 79 km đường giao thông nông thôn, đóng góp trên 90.000 ngày công và trên 34,1 tỷ đồng xây dựng nông thôn mới tại địa bàn các huyện miền núi; Chương trình "Tự hào cờ Tổ quốc" trao tặng 20.000 lá cờ cho các hộ dân thuộc 05 huyện biên giới và 05 huyện, thị xã, thành phố vùng biển; Mô hình khu dân cư "Sáng - Xanh - Sạch - Đẹp - An toàn", "Khu dân cư an toàn về an ninh trật tự", Phong trào "Cả nước chung tay vì người nghèo - không để ai bị bỏ lại phía sau" tiếp tục được đẩy mạnh và đạt kết quả quan trọng...
Trong năm 2023, các cấp ủy đảng đã tích cực lãnh đạo, chỉ đạo đẩy mạnh thực hiện quy chế dân chủ (QCDC) ở cơ sở, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, xây dựng hệ thống chính trị ngày càng vững mạnh; củng cố và tăng cường lòng tin của đồng bào các DTTS với Đảng và Nhà nước. Ban Chỉ đạo xây dựng cơ sở và thực hiện QCDC các cấp đã thực hiện tốt vai trò tham mưu cho cấp ủy; thường xuyên nắm bắt, giải quyết kịp thời các vấn đề phát sinh ở cơ sở. Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức đoàn thể phát huy tốt vai trò tuyên truyền, vận động Nhân dân phát huy quyền làm chủ, thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, tích cực tham gia đóng góp xây dựng quê hương ngày càng phát triển.
Cấp ủy, chính quyền các cấp trên địa bàn các huyện miền núi của tỉnh đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho đồng bào. Đến nay, khu vực 11 huyện miền núi của tỉnh đã có 63/174 xã đạt chuẩn nông thôn mới (NTM); 07 xã đạt chuẩn NTM nâng cao; 536 thôn, bản đạt chuẩn NTM; 23 thôn, bản đạt chuẩn NTM kiểu mẫu; có 32 sản phẩm OCOP cấp tỉnh. Cơ sở hạ tầng thiết yếu phục vụ đời sống dân sinh được quan tâm đầu tư, nâng cấp; tỷ lệ đường giao thông đến trung tâm xã hư hỏng, xuống cấp được sửa chữa, nâng cấp đạt 100%; tỷ lệ thôn, bản có đường ô tô đến trung tâm xã được cứng hóa đạt 100%; tỷ lệ đường giao thông thôn, bản được nhựa hóa, bê tông hóa đạt 68%; hệ thống thủy lợi phục vụ tốt hơn yêu cầu sản xuất nông nghiệp, đáp ứng 92,5% nhu cầu tưới tiêu trên địa bàn; tỷ lệ hộ gia đình được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh ước đạt 93,6%; 100% các xã thuộc khu vực miền núi được tiếp cận với điện lưới quốc gia và dự kiến đến cuối năm 2023 sẽ hoàn thành bao phủ điện lưới quốc gia tại 100% thôn, bản trong khu vực các huyện miền núi.
Các hoạt động văn hóa, thông tin được chú trọng; tập trung tuyên truyền các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước đối với vùng đồng bào DTTS và miền núi; bảo tồn và phát huy giá trị các loại hình văn hóa truyền thống của đồng bào. Giáo dục đào tạo tiếp tục được quan tâm; cơ sở vật chất trường, lớp học cơ bản đáp ứng nhu cầu của học tập của con em trên địa bàn; toàn vùng hiện có 620 trường học, với 14.187 cán bộ, giáo viên và 238.332 học sinh; tỷ lệ trường chuẩn quốc gia đạt 72,6%. Mạng lưới y tế cơ sở từng bước hoàn thiện, với 12 bệnh viên đa khoa tuyến huyện (trong đó có 01 bệnh viện ngoài công lập); 175 trạm y tế xã, thị trấn với 193 bác sĩ; tỷ lệ xã đạt tiêu chí quốc gia về y tế chiếm 96%. Các chính sách hỗ trợ giảm nghèo được triển khai thực hiện hiệu quả; tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn 11 huyện miền núi (theo kết quả rà soát sơ bộ năm 2023), đã giảm 4% (từ 15,19% xuống còn 11,19%); tỷ lệ hộ cận nghèo giảm 2,97% (từ 17,07% xuống còn 14,10%).
Tình hình an ninh, trật tự an toàn xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi luôn giữ ổn định; tiếp tục duy trì 04 đội công tác liên ngành gồm 51 đồng chí của 03 lực lượng quân sự, công an, biên phòng tại 38 bản trọng điểm vùng đồng bào dân tộc Mông. Các huyện khu vực biên giới duy trì tốt mối quan hệ đoàn kết, gắn bó hữu nghị với cấp ủy, chính quyền khu vực biên giới của tỉnh Hủa Phăn (nước CHDCND Lào), thường xuyên nắm tình hình an ninh trật tự khu vực 02 bên biên giới, phối hợp giải quyết hiệu quả các vụ việc xảy ra.
Công tác xây dựng hệ thống chính trị, xây dựng đội ngũ cán bộ người DTTS được chú trọng. Đến nay, khu vực 11 huyện miền núi có 3.704 cán bộ, công chức cấp xã; trong đó có 2.443 người DTTS, chiếm 66%. Việc xây dựng và phát huy vai trò của người có uy tín trong vùng đồng bào DTTS được quan tâm; trong năm 2023, đã tổ chức thành công Hội nghị biểu dương người có uy tín tiêu biểu trong đồng bào DTTS tỉnh Thanh Hóa giai đoạn 2022-2023; biểu dương, khen thưởng 120 đại biểu đại diện cho 1.281 người có uy tín ở 11 huyện miền núi và 06 huyện, thị xã miền xuôi có xã miền núi.
Bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác dân tộc, dân vận ở vùng đồng bào DTTS và miền núi của tỉnh còn gặp phải một số khó khăn, hạn chế, đó là: Tình trạng thiếu việc làm, thu nhập thấp, phong tục tập quán sản xuất, canh tác lạc hậu, nhất là trong vùng đồng bào Mông, Khơ Mú còn phổ biến; tình trạng nghiện hút, buôn bán, tàng trữ các chất ma tuý, hoạt động đạo trái pháp luật vẫn diễn biến phức tạp. Trình độ dân trí, nhận thức của một bộ phận đồng bào DTTS còn thấp; năng lực công tác của đội ngũ cán bộ ở cơ sở, nhất là đội ngũ cán bộ vùng sâu, vùng xa, biên giới chưa đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ. Chất lượng tổ chức và hoạt động của MTTQ, các đoàn thể chính trị - xã hội ở thôn, bản chưa cao; phương thức hoạt động còn nghèo nàn. Việc tổng hợp, báo cáo những vấn đề phát sinh, nổi cộm về công tác dân tộc ở một số địa phương, đơn vị chưa nghiêm túc, đầy đủ. Công tác xây dựng lực lượng người có uy tín trong đồng bào DTTS và miền núi còn gặp nhiều khó khăn, bất cập...