Sáng 22/12, đồng chí Phạm Minh Chính, Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ chủ trì hội nghị toàn quốc về phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì hội nghị toàn quốc về phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam. (Ảnh: VGP/Nhật Bắc)
Cùng dự và điều hành hội nghị có các đồng chí: Trần Hồng Hà, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ; Nguyễn Văn Hùng, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.
Dự hội nghị có đại diện lãnh đạo các bộ, ban, ngành Trung ương; đại diện Văn phòng UNESCO tại Việt Nam; lãnh đạo các hội, hiệp hội, tổ chức, doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực liên quan đến công nghiệp văn hóa; cùng các chuyên gia, nghệ sĩ hoạt động trong lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật. Hội nghị được tổ chức theo hình thức trực tiếp và trực tuyến kết nối từ trụ sở Chính phủ tới Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; các điểm cầu tại trụ sở UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Điểm cầu tỉnh Thanh Hóa.
Chủ tịch UBND tỉnh Đỗ Minh Tuấn chủ trì hội nghị tại điểm cầu tỉnh Thanh Hóa.
Dự hội nghị tại điểm cầu tỉnh Thanh Hóa có đồng chí Đỗ Minh Tuấn, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh; đại diện lãnh đạo các sở, ban, ngành, đoàn thể chính trị và các đơn vị hoạt động trong lĩnh vực văn hóa của tỉnh.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phát biểu khai mạc hội nghị toàn quốc về phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam. (Ảnh: VGP/Nhật Bắc)
Phát biểu khai mạc hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ: Hội nghị toàn quốc về phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc hoạch định hướng đi đối với sự phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam.
Văn hóa Việt Nam là kết tinh thành quả hàng nghìn năm văn hiến, lao động sáng tạo, đấu tranh kiên cường dựng nước và giữ nước của cộng đồng các dân tộc Việt Nam; là kết quả giao lưu và tiếp thu tinh hoa của nhiều nền văn hóa thế giới để không ngừng hoàn thiện mình và phát triển. Văn hóa Việt Nam đã hun đúc nên tâm hồn, khí phách, bản lĩnh, con người Việt Nam anh hùng, mến khách, yêu quý bạn bè, làm rạng rỡ lịch sử vẻ vang của dân tộc.
Các đại biểu dự hội nghị toàn quốc về phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam. (Ảnh: VGP/Nhật Bắc)
Nhấn mạnh về chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước để phát triển văn hóa và công nghiệp văn hóa Việt Nam, Thủ tướng Chính phủ khẳng định: Với sự đặc biệt quan tâm của Đảng, Nhà nước và sự vào cuộc của các cấp, các ngành, các địa phương, thời gian qua các ngành công nghiệp văn hóa dần trở thành những ngành kinh tế dịch vụ quan trọng. Sự đầu tư nguồn vốn vào các ngành công nghiệp văn hóa đã thúc đẩy thị trường công nghiệp văn hóa có những bước tiến mới, đóng góp tích cực vào phát triển kinh tế - xã hội.
Các đại biểu dự hội nghị tại điểm cầu tỉnh Thanh Hóa.
Thủ tướng đề nghị các đồng chí trao đổi, thảo luận, chia sẻ với tinh thần thẳng thắn, trách nhiệm, tập trung đánh giá, phân tích kỹ lưỡng những kết quả đạt được, tồn tại, hạn chế trong phát triển văn hóa và công nghiệp văn hóa thời gian qua. Nhận diện thời cơ, thách thức của công nghiệp văn hóa Việt Nam trong thời gian tới. Đồng thời đề xuất những giải pháp cụ thể, khả thi, đột phá, nhất là các giải pháp, lộ trình tháo gỡ những bất cập hiện nay về cơ chế, chính sách, quy hoạch, thu hút nguồn lực xã hội; phát triển thương hiệu quốc gia trong các lĩnh vực công nghiệp văn hóa...
Toàn cảnh hội nghị tại điểm cầu tỉnh Thanh Hóa.
Tuy nhiên, so với một số ngành khác thì các ngành công nghiệp văn hóa nước ta vẫn chưa phát huy được hết tiềm năng, lợi thế. Để công nghiệp văn hóa nước ta sớm phát triển nhanh, bền vững, khai thác hiệu quả tiềm năng, thế mạnh, Thủ tướng Chính phủ cho rằng cần có sự chuyển biến mạnh mẽ từ nhận thức, tư duy đến hành động, đổi mới tư duy, đột phá trong cách làm, xây dựng ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam “Sáng tạo - Bản sắc - Độc đáo - Chuyên nghiệp - Cạnh tranh”, trên nền tảng văn hóa “Dân tộc - Khoa học - Đại chúng” của Đề cương Văn hóa Việt Nam năm 1943.
Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng báo cáo kết quả triển khai Quyết định số 1755/QĐ-TTg ngày 8/9/2016 của Thủ tướng Chính phủ về “Chiến lược phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030”. (Ảnh: VGP/Nhật Bắc)
Báo cáo kết quả triển khai Quyết định số 1755/QĐ-TTg ngày 8/9/2016 của Thủ tướng Chính phủ về “Chiến lược phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030”, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng nêu rõ: Công nghiệp văn hóa đang trở thành xu hướng và được xác định là thành phần quan trọng, bền vững, đóng góp vào sự tăng trưởng của đất nước. Thực hiện “Chiến lược phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030”, các bộ, ngành, địa phương đã kịp thời chỉ đạo, và phê duyệt các kế hoạch, đề án, quy hoạch liên quan đến phát triển 12 ngành công nghiệp văn hóa.
Điểm cầu tỉnh Thanh Hóa.
Từ đẩy mạnh tuyên truyền nhận thức của toàn xã hội về vai trò, tầm quan trọng của công nghiệp văn hóa đã từng bước được nâng cao. Kết quả cho thấy, giá trị của các ngành công nghiệp văn hóa đóng góp vào nền kinh tế đất nước giai đoạn 2018-2022 bình quân đạt khoảng 44 tỷ USD. Lực lượng lao động thuộc các ngành công nghiệp văn hóa tăng khá nhanh, bình quân 5 năm lao động tăng 7,4%/năm.
Toàn cảnh hội nghị tại điểm cầu tỉnh Thanh Hóa.
Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan phát biểu thảo luận. (Ảnh VGP/Nhật Bắc)
Thảo luận tại hội nghị, các đại biểu đã đi sâu phân tích những kết quả đạt được trong việc phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam; những tồn tại, hạn chế, như: công tác phối hợp, tổ chức thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra còn chưa hiệu quả; thiếu cơ chế, chính sách phù hợp để tạo điều kiện cho sự phát triển của các ngành công nghiệp văn hóa.
Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Thanh Lâm phát biểu thảo luận. (Ảnh VGP/Nhật Bắc)
Việc huy động các nguồn lực, thu hút nhà đầu tư tham gia còn gặp vướng mắc, chưa tương xứng với tiềm năng, thế mạnh phát triển công nghiệp văn hóa tại Việt Nam; phát triển hạ tầng phục vụ khai thác các khu, điểm văn hóa để hình thành sản phẩm, dịch vụ cạnh tranh trong nước và quốc tế còn gặp nhiều khó khăn; xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia và chuyển đổi số trong các ngành công nghiệp văn hóa chưa đáp ứng yêu cầu phát triển...
Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Thị Bích Ngọc phát biểu thảo luận. (Ảnh VGP/Nhật Bắc).
Các đại biểu cũng đề xuất giải pháp để các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam phát triển. Cụ thể, cần hoàn thiện cơ chế, chính sách tạo cơ sở pháp lý để hỗ trợ và thúc đẩy sự phát triển các ngành công nghiệp văn hóa; thu hút hiệu quả các nguồn lực đầu tư, đẩy nhanh chuyển đổi số, tăng cường ứng dụng khoa học, công nghệ, phát triển nguồn nhân lực cho các ngành công nghiệp văn hóa.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phát biểu kết luận hội nghị. (Ảnh VGP/Nhật Bắc)
Phát biểu kết luận, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ghi nhận và đánh giá cao sự chuẩn bị, báo cáo và các ý kiến phát biểu tại hội nghị. Đồng thời giao Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ trì, phối hợp với Văn phòng Chính phủ tiếp thu các ý kiến, sớm hoàn thiện báo cáo trung tâm, với tinh thần là sau hội nghị này tạo sự chuyển biến về nhận thức, tư duy và hành động, tạo ra sản phẩm, kết quả cụ thể đối với phát triển ngành công nghiệp văn hóa.
Thủ tướng Chính phủ nêu rõ 5 cơ sở chính trị quan trọng để phát triển ngành công nghiệp văn hóa, gồm:
Nghị quyết số 03-NQ/TW ngày 16/7/1998 của Ban Chấp hành Trung ương khóa VIII về xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, nhấn mạnh: “Xây dựng và phát triển kinh tế phải nhằm mục tiêu văn hóa; văn hóa là kết quả của kinh tế, đồng thời là động lực của sự phát triển kinh tế” và xác định nhiệm vụ: “Hoàn chỉnh các văn bản pháp luật về văn hóa, nghệ thuật, thông tin trong điều kiện của cơ chế thị trường; ban hành các chính sách khuyến khích sáng tạo văn hóa và nâng mức đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa của Nhân dân”.
Nghị quyết số 33-NQ/TW ngày 9/6/2014 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XI về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước xác định mục tiêu, nhiệm vụ: “Xây dựng thị trường văn hóa lành mạnh, đẩy mạnh phát triển công nghiệp văn hóa, tăng cường quảng bá văn hóa Việt Nam”.
Nghị quyết Đại hội lần thứ XII của Đảng xác định nhiệm vụ: “Phát triển công nghiệp văn hóa đi đôi với xây dựng, hoàn thiện thị trường văn hóa”.
Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng: "Khẩn trương triển khai có trọng tâm, trọng điểm ngành công nghiệp văn hóa và dịch vụ văn hóa trên cơ sở xác định, phát huy sức mạnh mềm của văn hóa Việt Nam...".
Chỉ đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại hội nghị văn hóa toàn quốc năm 2021 về "Phát triển toàn diện và đồng bộ các lĩnh vực văn hóa; phát huy vai trò chủ thể sáng tạo, chủ thể thụ hưởng văn hóa; phát huy vai trò tiên phong của đội ngũ trí thức, văn nghệ sĩ; khẩn trương phát triển các ngành công nghiệp văn hóa, xây dựng thị trường văn hóa lành mạnh...".
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phân tích, khái quát những kết quả đạt được đáng trân trọng về phát triển các ngành công nghiệp văn hóa của Việt Nam. Nổi bật là phát triển các ngành công nghiệp văn hóa của Việt Nam đã có sự thống nhất chung về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, thể hiện qua các nghị quyết, chiến lược, văn bản chỉ đạo của Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ; từ đó nhận thức trong xã hội về phát triển công nghiệp văn hóa đã được nâng lên. Các cơ chế, chính sách pháp luật liên quan đến công nghiệp văn hóa được bổ sung, hoàn thiện phù hợp với tình hình và bối cảnh mới. Ngành công nghiệp văn hóa đã có những đóng góp tích cực vào thành tựu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Trên cơ sở phân tích, chỉ rõ những tồn tại hạn chế, nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế, Thủ tướng Chính phủ đã nêu các quan điểm của Đảng, Nhà nước về phát triển các ngành công nghiệp văn hóa.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định: Điều kiện, không gian phát triển công nghiệp văn hóa, đổi mới sáng tạo, khoa học công nghệ và văn hóa nghệ thuật lành mạnh, đậm đà bản sắc dân tộc, phù hợp xu thế thời đại, tiến bộ của nhân loại là không có giới hạn. Việt Nam có truyền thống lịch sử, văn hóa lâu đời, đa dạng, có bản sắc văn hóa riêng; có thiên nhiên hùng vĩ, tươi đẹp, đa dạng, phong phú; người dân hiền hậu, mến khách, cần cù, linh hoạt, sáng tạo; nguồn nhân lực trẻ, dồi dào. Những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử trong gần 40 năm đổi mới, đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay tạo những tiền đề quan trọng để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, phát triển nền văn hóa, văn học nghệ thuật Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, trong đó có các ngành công nghiệp văn hóa. Đồng thời, chúng ta đã và đang đẩy mạnh quá trình hội nhập sâu rộng về nhiều mặt, ngoại giao văn hóa, giao lưu Nhân dân đang được thúc đẩy mạnh mẽ, tạo điều kiện, cơ hội cho phát triển kinh tế - xã hội và các ngành công nghiệp văn hóa.
Về các quan điểm phát triển các ngành công nghiệp văn hóa, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh: Phát triển các công nghiệp văn hóa phải bám sát chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước về văn hóa, nhất là Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ; các nghị quyết chuyên đề, Nghị quyết Đại hội lần thứ XII và XIII của Đảng, Đề cương văn hóa Việt Nam năm 1943; phát biểu chỉ đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại hội nghị Văn hóa toàn quốc.
Phát triển công nghiệp văn hóa phải góp phần quan trọng xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, thống nhất trong đa dạng; phải được đặt trong tổng thể phát triển kinh tế - xã hội, kết nối các hoạt động sáng tạo, văn hóa, nghệ thuật với sản xuất, kinh doanh, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ, hài hòa, dựa trên đổi mới sáng tạo, khoa học công nghệ và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ. Các ngành công nghiệp văn hóa phải được tiếp cận bình đẳng với các ngành công nghiệp khác về tiếp cận vốn, đất đai, thuế và các ưu đãi khác. Phát triển có trọng tâm, trọng điểm các ngành công nghiệp văn hóa theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại, năng động, sáng tạo, có tính cạnh tranh cao, đồng thời đa dạng hóa, liên kết đa ngành, đa lĩnh vực; phù hợp với các quy luật cơ bản của kinh tế thị trường và xu thế của thời đại.
Phát triển công nghiệp văn hóa phải gắn liền với việc quảng bá, lan tỏa hình ảnh đất nước, con người Việt Nam, góp phần bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc trong quá trình giao lưu, hội nhập quốc tế, đáp ứng mục tiêu phát triển bền vững đất nước. Các sản phẩm, dịch vụ công nghiệp văn hóa phải đảm bảo đáp ứng được các yếu tố “Sáng tạo - Bản sắc - Độc đáo - Chuyên nghiệp - Lành mạnh - Cạnh tranh - Bền vững”, trên nền tảng “Dân tộc - Khoa học - Đại chúng”, từng bước tạo dựng thương hiệu cho sản phẩm và dịch vụ mang tầm quốc gia, tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu. Việc triển khai các nhiệm vụ, giải pháp phải đồng bộ, quyết liệt, kiên trì, có trọng tâm, trọng điểm, tập trung vào các chính sách có tính chất đột phá nhằm chuyển hóa tài nguyên văn hóa “tiềm năng” thành các sản phẩm và dịch vụ văn hóa có khả năng cạnh tranh cao.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cũng chỉ rõ các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, đó là các cấp, các ngành, địa phương, cơ quan, tổ chức cần quyết tâm cao hơn, nỗ lực lớn hơn, hành động quyết liệt, hiệu quả hơn, có trọng tâm, trọng điểm; chủ động, phối hợp chặt chẽ, tập trung thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp nhằm phát triển mạnh mẽ các ngành công nghiệp văn hóa; khuyến khích mọi sự tìm tòi, sáng tạo, tôn trọng tự do sáng tạo; chú trọng những ngành có nhiều tiềm năng, lợi thế như điện ảnh, nghệ thuật biểu diễn, du lịch văn hóa, thủ công mỹ nghệ, thiết kế, phần mềm và các trò chơi giải trí, để đến năm 2030 giá trị gia tăng của các ngành công nghiệp văn hóa đóng góp cao vào GDP. Đồng thời phải tập trung tiếp tục cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, hoàn thiện thể chế, tăng cường quản lý Nhà nước, xây dựng cơ chế, chính sách ưu đãi, cách tiếp cận phù hợp, bình đẳng về chính sách thuế, đầu tư, đất đai, tiếp cận tín dụng và các chính sách khác để đẩy mạnh phát triển các ngành công nghiệp văn hóa.