(Thanhhoa.dcs.vn): Thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04/11/2013 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) “Về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế”; trong những năm qua, các cấp ủy đảng, chính quyền, MTTQ, các đoàn thể chính trị - xã hội trên địa bàn tỉnh đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo quán triệt và triển khai thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp đã đề ra trong Nghị quyết, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo trên địa bàn tỉnh.
Tỉnh đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo công nhận đạt chuẩn phổ cập giáo dục tiểu học mức độ 3 (là tỉnh thứ 15 đạt mức độ cao nhất hiện nay); đạt chuẩn phổ cập giáo dục THCS mức độ 2 và đạt chuẩn xóa mù chữ mức độ 2. Tỷ lệ học sinh tốt nghiệp THPT hằng năm đều đạt trên 98,1%. Chất lượng giáo dục mũi nhọn giữ vững trong tốp đầu cả nước; từ năm 2013 đến nay, toàn tỉnh có 717 học sinh đạt giải quốc gia (39 giải nhất, 203 giải nhì, 267 giải ba, 208 giải khuyến khích); có 20 học sinh đạt giải quốc tế (07 Huy chương vàng, 08 Huy chương bạc, 04 Huy chương đồng và 01 Bằng khen); có 08 học sinh đạt giải khu vực (02 Huy chương vàng, 01 Huy chương bạc, 04 Huy chương đồng và 01 Bằng khen).
Đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục được tăng cường cả về số lượng và chất lượng. Đến nay, toàn tỉnh có 53.583 cán bộ, giáo viên (mầm non 18.085 người, tiểu học 16.521 người, THCS 12.773 người, THPT 5.635 người, GDTX 569 người), tăng 7.523 người so với năm 2013; trong đó, cán bộ quản lý 4.766 người, giáo viên 45.706 người, nhân viên 3.111 người. Tỷ lệ cán bộ quản lý và giáo viên có trình độ đạt chuẩn trong tổng số cán bộ quản lý, giáo viên đạt 94,9% (trong đó trên chuẩn đạt 32,25%).
Quy mô trường, lớp ngày càng phát triển, có 2.230 cơ sở giáo dục, gồm: 682 cơ sở mầm non; 601 trường tiểu học, tiểu học và THCS; 99 trường THPT; 24 trung tâm GDNN - GDTX; 06 trung tâm GDNN; 01 trung tâm GDTX - kỹ thuật tổng hợp; 173 trung tâm ngoại ngữ - tin học; 54 cơ sở giáo dục kỹ năng sống; 559 trung tâm học tập cộng đồng; 02 trường đại học trực thuộc; 03 phân hiệu đại học; 11 trường cao đẳng; 15 trường trung cấp. Cơ sở vật chất trường, lớp và thiết bị dạy học được quan tâm đầu tư kiên cố hóa, chuẩn hóa và hiện đại hóa; tỷ lệ trường học kiên cố hóa toàn tỉnh đạt 89%; có 1.644 trường được công nhận đạt chuẩn quốc gia, đạt tỷ lệ 81,15%, tăng 36,1% so với năm 2013 (có 1.336 trường đạt chuẩn mức độ 1; 308 trường đạt chuẩn mức độ 2); trong đó: Mầm non 545 trường, đạt 80%; tiểu học 540 trường, đạt 89,85%; THCS 507 trường, đạt 82,04%; THPT 52 trường, đạt 52,53%.
Việc bố trí ngân sách cho giáo dục hằng năm chiếm tỷ trọng lớn trong tổng chi ngân sách địa phương; giai đoạn 2013 - 2022, ngân sách chi cho giáo dục của tỉnh đạt 85.043 tỷ đồng, chiếm 31,5% tổng chi ngân sách và tăng dần theo từng năm (năm 2013 là 7.828 tỷ đồng, đến năm 2022 là 10.571 tỷ đồng). Công tác xã hội hóa giáo dục - đào tạo đạt kết quả tích cực; đã huy động các doanh nghiệp, cá nhân tham gia đầu tư các cơ sở giáo dục - đào tạo ngoài công lập; đến nay, toàn tỉnh có 49 cơ sở giáo dục được đầu tư từ nguồn vốn ngoài nhà nước (13 cơ sở đào tạo nghề, 03 trường THPT, 08 trường liên cấp, 01 trường chuyên biệt cho trẻ tự kỷ, 01 trung tâm giáo dục thể thao học đường và 23 trường mầm non), với tổng vốn đầu tư 2.068 tỷ đồng.
Hoạt động nghiên cứu khoa học trong các trường học có bước phát triển. Các trường đại học trực thuộc tỉnh đã chủ trì thực hiện 567 đề tài, dự án khoa học - công nghệ các cấp (cấp Quốc gia và tương đương 18; cấp Bộ 44; cấp tỉnh 68; cấp cơ sở 437); các em sinh viên đã thực hiện 1.080 đề tài khoa học (355 đề tài đạt giải cấp trường, 19 đề tài đạt giải cấp Bộ); đã có 1.278 lượt trường THCS, THPT với 1.491 dự án của 2.851 học sinh tham gia dự thi khoa học - kỹ thuật cấp tỉnh; trong đó có 947 dự án đạt giải cấp tỉnh; 65 dự án được lựa chọn dự thi cấp quốc gia (đạt 06 giải Nhất, 02 giải Nhì, 09 giải Ba, 13 giải Khuyến khích); 03 dự án được lựa chọn dự thi quốc tế, trong đó có 02 dự án đạt giải đặc biệt.
Các cơ sở giáo dục đại học trên địa bàn tỉnh đã xây dựng và xúc tiến các chương trình hợp tác, giao lưu, trao đổi giáo viên, sinh viên hàng năm, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo, thu hút người học, như: Trường Đại học Hồng Đức liên kết với Trường Đại học Soongsil (Hàn Quốc) đào tạo cho 64 học viên cao học; phối hợp với các trường đại học uy tín nước ngoài đào tạo cho 202 cán bộ, công chức các sở, ban, ngành, địa phương theo Đề án “Liên kết đào tạo nguồn nhân lực có trình độ đại học và sau đại học với các trường đại học nước ngoài”...
Bên cạnh những kết quả đã đạt được, việc thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) trên địa bàn tỉnh vẫn còn một số tồn tại, hạn chế, như: Chất lượng giáo dục - đào tạo còn có sự chênh lệch giữa các vùng, miền và giữa các loại hình cơ sở giáo dục (công lập, ngoài công lập); đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục còn bất cập về số lượng, cơ cấu, năng lực và trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, chất lượng đội ngũ không đồng đều; tình trạng thừa, thiếu cục bộ giáo viên chưa được giải quyết dứt điểm; một bộ phận cán bộ quản lý, giáo viên năng lực hạn chế, thiếu tinh thần trách nhiệm, có trường hợp vi phạm đạo đức nhà giáo, vi phạm quy định của Đảng, pháp luật Nhà nước; công tác giáo dục lý tưởng, đạo đức lối sống, kỹ năng sống, giáo dục truyền thống, pháp luật, ý thức trách nhiệm công dân cho học sinh, sinh viên hiệu quả chưa cao...