(Thanhhoa.dcs.vn): Thực hiện Chỉ thị số 17-CT/TU ngày 28/6/2023 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về việc lãnh đạo tổ chức Đại hội MTTQ Việt Nam các cấp nhiệm kỳ 2019-2024; Kế hoạch tổ chức Đại hội MTTQ Việt Nam các cấp và Đại hội MTTQ Việt Nam tỉnh Thanh Hóa lần thứ XV, nhiệm kỳ 2024 - 2029; sau khi dự Đại hội điểm MTTQ tại xã Nam Xuân, huyện Quan Hóa và xã Vĩnh Thịnh, huyện Vĩnh Lộc cùng một số xã của các huyện trên địa bàn tỉnh, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh đã rút ra một số kinh nghiệm sau:
*Về mặt ưu điểm:
Ban Thường trực MTTQ Việt Nam các huyện đã quán triệt, chỉ đạo thực hiện nghiêm túc Chỉ thị số 22-CT/TW ngày 25/5/2023 của Ban Bí thư Trung ương Đảng, Chỉ thị số 17-CT/TU ngày 28/6/2023 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, các văn bản chỉ đạo của cấp ủy, hướng dẫn của MTTQ tỉnh để chỉ đạo, hướng dẫn MTTQ các xã chuẩn bị và tổ chức thành công Đại hội điểm, rút kinh nghiệm cho chỉ đạo Đại hội các xã, phường, thị trấn đảm bảo quy định và thành công của Đại hội.
Về Báo cáo chính trị, Báo cáo kiểm điểm của Ủy ban, Ban thường trực Ủy ban MTTQ cấp xã cơ bản đã bám sát hướng dẫn của MTTQ tỉnh; chuẩn bị tương đối công phu, kỹ lưỡng, tổ chức lấy ý kiên rộng rãi, bố cục rõ ràng; phần tình hình khối đại đoàn kết toàn dân tộc đã đánh giá đúng tình hình các tầng lớp nhân dân của địa phương; kết quả thực hiên chương trình hành động của MTTQ nhiệm kỳ 2019 - 2024 bám sát Nghị quyết Đại hội nhiệm kỳ 2019-2024; phần phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ và chương trình phối hợp thống nhất hành động nhiệm kỳ 2024 - 2029 có nhiều chỉ tiêu, nội dung mới đã được bổ sung trình Đại hội.
Nhìn chung, chất lượng tham luận tại các Đại hội chuẩn bị tốt, không khí thảo luận sôi nối, lựa chọn nội dung tham luận sâu sắc, nêu bật được cách làm hay, sáng tạo, đề xuất các giải pháp bổ sung vào các văn kiện trình Đại hội, nhất là nội dung xây dựng Chương trình thống nhất hành động nhiệm kỳ 2024 - 2029.
Công tác nhân sự Đại hội được các cấp ủy quan tâm, thực hiện đúng quy trình, đảm bảo nguyên tắc của Đảng, Nhà nước, Điều lệ MTTQ Việt Nam; đảm bảo đủ số lượng, tiêu chuẩn, chất lượng, trong đó, tỷ lệ nữ, tỷ lệ người chưa phải là đảng viên cao hơn so với nhiệm kỳ trước, tỷ lệ tái cử đảm bảo sơ với đầu nhiệm kỳ đã quy định tại Công văn số 530-CV/MTTW-ĐĐ ngày 22/11/2023 của Đảng đoàn MTTQ Việt Nam, Công văn số 1374-CV/TU ngày 04/12/2023 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về việc bổ sung một số nội dung về tổ chức Đại hội mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp nhiệm kỳ 2024-2029; Ủy ban MTTQ Việt Nam khóa mới đảm bảo tính kế thừa và phát triển; số lượng Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam khóa mới đảm bảo, có địa phương mời đồng chí Bí thư Đảng ủy xã tham gia Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam xã nhiệm kỳ 2024-2029.
Về chương trình Đại hội được Ủy ban MTTQ các xã điểm xây dựng chương trình theo đúng hướng dẫn của MTTQ cấp trên, Đại hội được tổ chức thành 02 phiên theo hướng dẫn và có nhiều đơn vị sáng tạo ứng dụng công nghệ thông tin trong xây dựng nội dung và chương trình điều hành của Đại hội (trình bày báo cáo chính trị, phóng sự tổng kết nhiệm kỳ, báo cáo kiểm điểm, tham luận, phần hiệp thương bầu cử ủy ban,...).
Các đơn vị xã điểm đã thực hiện tốt công tác tuyên truyền trước trong và sau Đại hội, bằng những việc làm cụ thể tại các khu dân cư, tuyên truyền bằng nhiều hình thức như Pa nô, áp phích, băng zôn, khâu hiệu, loa truyền thanh, nhóm zalo, các hội nghị ở khu dân cư, thông qua các vị là người có uy tín, già làng, trưởng bản, chức sắc các tôn giáo trên địa bàn, phát động đợt thi đua chào mừng đại hội MTTQ các cấp... tạo khí thế thi đua sôi nổi trong Nhân dân.
Công tác điều hành Đại hội của Đoàn Chủ tịch được thực hiện đúng chương trình, nội dung đề ra; điều hành rõ ràng, linh hoạt, bám sát kịch bản, có sự phân công nhiệm vụ cho thành viên trong Đoàn Chủ tịch điều hành Đại hội; các đại biểu dự Đại hội phát huy tinh thần trách nhiệm, có ý thức xây dựng cao, thực hiện nghiêm nội quy, quy chế của Đại hội.
*Về tồn tại, hạn chế:
Nội dung các văn kiện trình Đại hội dung lượng dài, tính khái quát chưa cao, chưa nêu rõ những kết quả nổi bật thực hiện nhiệm vụ nhiệm kỳ 2019 - 2024, mô hình, cách làm hay, sáng tạo, hiệu quả trong hoạt động của MTTQ cấp xã, Ban công tác Mặt trận ở khu dân cư theo Nghị quyết Đại hội nhiệm kỳ 2019 - 2024 đã đề ra; việc xây dựng chương trình hành động nhiệm kỳ tới chưa bám sát Nghị quyết đại hội Đảng bộ xã nhiệm kỳ 2020-2025, tình hình thực tiễn của địa phương và hướng dân thực hiện mục tiêu, chỉ tiêu của MTTQ cấp trên. Báo cáo kiểm điểm của Ủy ban MTTQ xã chưa đánh giá rõ công tác lãnh đạo, chỉ đạo và chương trình thực hiện nhiệm vụ của Ủy ban, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam xã theo quy định; mối quan hệ công tác giữa Ủy ban MTTQ Việt Nam xã với cấp ủy, chính quyền địa phương; chưa nêu rõ những hạn chế, nguyên nhân, kinh nghiệm rút ra. Các đơn vị việc chuẩn, bị và phát biểu tham luận tại Đại hội còn ít; chưa đi sâu đề xuất các giải pháp thiết thực, phù hợp, sáng tạo trong triển khai các phong trào, các cuộc vận động, các mô hình hay ở địa phương trong nhiệm kỳ tới. Việc tham gia ý kiến, góp ý vào bổ sung, sửa đổi Điều lệ MTTQ Việt Nam và các văn kiện Đại hội MTTQ Việt Nam cấp trên chưa nhiều.
Công tác tuyên truyền, mới chỉ tuyên truyền cục bộ ở khu vực hội trường ít băng zôn, tuyên truyền bằng hình ảnh còn hạn chế, ít ứng dụng công nghệ thông tin vào tuyên truyền trực quan tại Đại hội.
Về điều hành: Đoàn Chủ tịch có lúc chưa bám sát kịch bản, chương trình Đại hội; có địa phương tại phiên Đại hội thứ nhất chưa hiệp thương cử Đoàn chủ tịch, Đoàn thư ký Đại hội đã thông qua chương trình và nội quy, quy chế Đại hội; chưa phân công nhiệm vụ điều hành cho tất cả các thành viên Đoàn Chủ tịch. Công tác hiệp thương bầu cử chưa bám sát quy định của Điều lệ MTTQ Việt Nam nhất là về xin ý kiến biểu quyết (Có ai không đồng ý, có ai ý kiến khác), hình thức biểu quyết (có hai hình thức: “Giơ tay hoặc bỏ phiếu kín”) và có đơn vị chưa thực hiện đúng các bước hiệp thương cử các chức danh Chủ tịch, Phó Chủ tịch theo quy định tại tiết b, mục 6.1 Thông tri số 08/TT-MTTW-BTT ngày 28/7/2020. Điều hành của Đại hội có lúc chưa linh hoạt khi có tình huống, sự cố xảy ra (Ví dụ: trong kịch bản không giới thiệu Đoàn đại biểu đại diện các tầng lớp Nhân dân đến chúc mừng đại hội, có nơi khi Đoàn đại biểu về Đoàn Chủ tịch mới lên phát biểu cảm ơn, trang phục Đoàn đại biểu phải là trang phục đại diện các thành phần, giai tầng ở địa phương; mất điện, míc trục trặc...)
Trang trí khánh tiết chưa phù hợp, vẫn còn để khẩu hiệu “Đảng cộng sản Việt Nam quang vinh muôn năm” ở phía trên makét Đại hội; có đơn vị không chuẩn bị ma két Hội nghị lần thứ nhất Ủy ban MTTQ xã khóa mới.
*Những kinh nghiệm rút ra trong chỉ đạo, hướng dẫn tổ chức đại hội MTTQ các cấp nhiệm kỳ 2024 - 2029
Thứ nhất, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam các huyện, thị xã, thành phố cần tiếp tục quán triệt đầy đủ, sâu sắc Chỉ thị số 22-CT/TW ngày 25/5/2023 của Ban Bí thư Trung ương Đảng; Chỉ thị số 17-CT/TU ngày 28/6/2023 của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ và các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, MTTQ cấp trên để hướng dẫn MTTQ cấp xã, chuẩn bị và tổ chức Đại hội MTTQ cấp xã trên địa bàn huyện đảm bảo đúng tiến độ, chất lượng và quy định.
Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam các huyện, thị xã, thành phố cần tăng cường chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra, thẩm định, định hướng, phê duyệt các văn kiện, đề án nhân sự, tuyên truyền, khánh tiết Đại hội MTTQ cấp dưới, nghiêm túc chỉ đạo, điều chỉnh, bổ sung theo đúng quy định của Đảng, Nhà nước và Điều lệ MTTQ Việt Nam. Thực hiện việc rút kinh nghiệm ngay sau Đại hội điểm MTTQ cấp xã trên địa bàn huyện.
Thứ hai, tập trung chỉ đạo chuẩn bị, xây dựng Báo cáo chính trị phải có bố cục hợp lý, cân đối; nội dung cần bám sát chức năng, nhiệm vụ, kết quả thực hiện, các chỉ tiêu, nhiệm vụ đề ra của Chương trình hành động nhiệm kỳ 2019-2024 của cấp mình, đơn vị mình để đánh giá khách quan, sát thực tế, làm rõ ưu điểm, hạn chế, khuyết điểm, nguyên nhân, nhất là nguyên nhân chủ quan, tổng kết cách làm hay, sáng tạo; xây dựng chương trình hành động nhiệm kỳ 2024-2029 cần bám sát Nghị quyết Đại hội Đảng bộ xã nhiệm kỳ 2020 - 2025, hướng dẫn của MTTQ cấp trên và căn cứ tình hình thực tế của địa phương mình để xác định phương hướng, mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ và giải pháp phù hợp.
Thứ ba, xây dựng Báo cáo kiểm điểm của Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp xã nhiệm kỳ 2019 - 2024 cần nêu cao tinh thần tự phê bình và phê bình theo phương châm “thẳng thắn, trách nhiệm, cầu thị”. Căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ của Ủy ban MTTQ, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ cấp xã đã được quy định trong Luật MTTQ Việt Nam, Điều lệ MTTQ Việt Nam và hướng dẫn thực hiện Điều lệ MTTQ Việt Nam để kiểm điểm đánh giá đúng đắn kết quả lãnh đạo, chỉ đạo, chủ trì thực hiện Nghị quyết Đại hội, chương trình công tác toàn khóa, quy chế hoạt động; chỉ rõ hạn chế, tồn tại, nguyên nhân khách quan, rút ra bài học kinh nghiệm.
Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam các huyện, thị xã, thành phố cần ban hành hướng dẫn, định hướng, gợi ý nội dung, góp ý thảo luận các nội dung lớn, mới, chương trình, nhiệm vụ, chỉ tiêu chủ yếu, giải pháp đột phá của văn kiện Đại hội cấp mình tại Đại hội MTTQ cấp xã, phường, thị trấn để thảo luận tại Đại hội.
Chỉ đạo đẩy mạnh công tác tuyên truyền trước, trong và sau Đại hội, phát động phong trào thi đua các hoạt động văn nghệ chào mừng Đại hội MTTQ Việt Nam tại địa phương phải tạo không khí vui tươi phấn khởi. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong tuyên truyền trực quan của Đại hội.
Thứ tư, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam các huyện, thị xã, thành phố tiếp tục chỉ đạo, hướng dẫn MTTQ Việt Nam xã chủ động rà soát báo cáo Ban thường vụ Đảng ủy xã lãnh đạo, chỉ đạo và xin ý kiến về công tác nhân sự ủy viên Ủy ban, Ban Thường trực, Chủ tịch, Phó Chú tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp xã, phường, thị trấn 2024 - 2029 đúng quy định của Đảng, Nhà nước, Điều lệ MTTQ Việt Nam, hướng dẫn của Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp trên và các văn bản có liên quan của cấp có thẩm quyền.
Trong xây dựng Đề án nhân sự cần được thảo luận dân chủ, kỹ lưỡng, phát huy trí tuệ tập thể đi đôi với trách nhiệm của người đứng đầu, tạo sự đoàn kết, đồng thuận, thống nhất của Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp đương nhiệm đối với việc xây dựng Ủy ban MTTQ Việt Nam nhiệm kỳ mới đảm bảo có số lượng, cơ cấu hợp lý (trong đó cơ cấu người đứng đầu các tổ chức thành viên, người tiêu biểu đại diện cho đồng bào dân tộc, đồng bào tôn giáo, các giai tầng xã hội) phù hợp với cơ cấu dân số địa phương và không thấp hơn tỷ lệ của nhiệm kỳ 2019 - 2024, đồng thời trên cơ sở bảo đảm tiêu chuẩn, điều kiện, bố trí tỷ lệ người chưa phải là đảng viên phù hợp, đảm bảo tính đại diện, dân chủ của các giai tầng trong xã hội. Nói chung, tỷ lệ người chưa phải là đảng viên không thấp hơn nhiệm kỳ 2019 - 2024; tỷ lệ tái cử không quá 60% Ủy viên Ủy ban so với đầu nhiệm ky 2019 - 2024.
Thứ năm, hướng dẫn, chỉ đạo MTTQ cấp dưới trang trí khánh tiết Đại hội MTTQ Việt Nam các cấp đảm bảo đúng quy định về khẩu hiệu, phông chữ như: Ma két Đại hội, Ma két Hội nghị lần thứ nhất.
Chuẩn bị tốt, kỹ lưỡng chương trình Đại hội, xây dựng kịch bản điều hành khoa học, linh hoạt, bám sát kịch bản được phê duyệt; chú ý phần điều hành hiệp thương cử Ủy ban, Ban Thường trực, Chủ tịch, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam nhiệm kỳ 2024 - 2029 phải đúng quy trình, quy định của Điều lệ MTTQ Việt Nam; số lượng Đoàn Chủ tịch bố trí từ 5-7 người là hợp lý đại diện các tổ chức thành viên, thành phần tham gia đại diện cho khối Đại đoàn kết ở địa phương (tôn giáo, dân tộc nếu có); có sự phân công nhiệm vụ điều hành cho tất cả thành viên Đoàn Chủ tịch góp phân thành công Đại hội MTTQ Việt Nam các cấp.
Công tác tuyên truyền Đại hội: Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam các huyện, thị xã, thành phố tập trung tuyên truyền sâu rộng, tạo sự lan tỏa rộng khắp trong các tầng lớp Nhân dân, đến cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên về ý nghĩa, tầm quan trọng Đại hội MTTQ Việt Nam các cấp; vận động các tầng lớp Nhân dân tích cực tham gia, hưởng ứng các phong trào thi đua, các cuộc vận động của Mặt trận, nhằm thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh, đối ngoại và xây dựng hệ thống chính trị để chào mừng Đại hội MTTQ Việt Nam các cấp nhiệm kỳ 2024 - 2029.
Trang trí khánh tiết, điều hành Đại hội đảm bảo đúng quy định, khuyến khích các đơn vị ứng dụng công nghệ thông tin đối với công tác chuẩn bị và tổ chức Đại hội đảm bảo khoa học, đổi mới, sáng tạo trong tổ chức Đại hội MTTQ Việt Nam cấp xã nhiệm kỳ 2024 - 2029.
Thứ sáu, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp huyện, cấp xã cần xác định công tác chỉ đạo, chuẩn bị và tổ chức Đại hội MTTQ Việt Nam các cấp nhiệm kỳ 2024-2029 là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của MTTQ Việt Nam các cấp trong năm 2024. Tập trung rất cao cho việc tổ chức thành công Đại hội MTTQ các cấp, đảm bảo yêu cầu theo đúng tinh thần Chỉ thị số 22-CT/TW ngày 25/5/2023 của Ban Bí thư Trung ương Đảng; Chỉ thị số 17-CT/TU ngày 28/6/2023 của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ và văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Trung ương, của tỉnh, cấp ủy các cấp để quá trình chuẩn bị và tổ chức Đại hội MTTQ các cấp nhiệm kỳ 2024-2029 thực sự là đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng, dân chủ và là sự kiện chính trị quan trọng đối với MTTQ Việt Nam các cấp và Nhân dân trên địa bàn.
Từ những kết quả đạt được trong việc tổ chức Đại hội điểm MTTQ Việt Nam cấp xã nhiệm kỳ 2024 - 2029, đề nghị Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam các huyện, thị xã, thành phố phát huy những kết quả đạt được, khắc phục những hạn chê, tồn tại tiếp tục phát huy dân chủ, trí tuệ của tập thể để chỉ đạo, hướng dẫn các đơn vị cấp xã chưa tổ chức Đại hội cần tiếp tục nghiên cứu, quán triệt các văn bản chỉ đạo của Đảng, hướng dẫn của Mặt trận cấp trên triển khai tổ chức thành công Đại hội đại biểu Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã, phường, thị trấn trên địa bàn toàn tỉnh theo kế hoạch đã đề ra, chuẩn bị tốt nhất cho Đại hội đại biểu MTTQ Việt Nam các huyện, thị xã, thành phố nhiệm kỳ 2024 - 2029.