(Thanhhoa.dcs.vn): Thời gian qua, tình hình tội phạm và vi phạm pháp luật về ma túy trên địa bàn tỉnh đã được đấu tranh quyết liệt và kiểm soát hiệu quả; do đó không còn các điểm, tụ điểm hoạt động phức tạp về ma túy, gây bức xúc trong dư luận. Tuy nhiên, với đặc điểm địa bàn rộng, dân số đông, vị trí địa lý tiếp giáp với các địa bàn trọng điểm về ma túy trong nước và với tỉnh Hủa Phăn, nước CHDCND Lào; đồng thời, chịu ảnh hưởng từ tình hình mua bán, vận chuyển ma túy tại khu vực Tam giác vàng nên tình hình tội phạm và tệ nạn ma túy trên địa bàn tỉnh vẫn tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp.

Theo thống kê, trên địa bàn tỉnh có 3.383 người nghiện có hồ sơ quản lý (2.152 người đang sống ngoài cộng đồng; 10 người đang bị giam giữ tại Trại tạm giam, nhà tạm giữ và 1.068 người đang cai nghiện tại các cơ sở cai nghiện ma túy của tỉnh). Người nghiện chủ yếu là nam giới (chiếm 98,2%), ở độ tuổi từ đủ 30 tuổi trở lên (chiếm 80,8%), đa phần có trình độ học vấn dưới trung học phổ thông (chiếm 73,5%); chủ yếu người nghiện không có việc làm (chiếm 43,7%) hoặc có việc làm nhưng không ổn định (chiếm 42,6%). Thành phần người nghiện chủ yếu là nông dân (chiếm 42,4%) và thành phần khác (chiếm 53%). Về loại ma túy sử dụng, đa phần người nghiện sử dụng Heroin (chiếm hơn 75%).

Trong thời gian qua, các cấp, các ngành, các địa phương trong tỉnh đã quán triệt và triển khai thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các chủ trương, nghị quyết, chương trình, kế hoạch về công tác phòng, chống tội phạm và tệ nạn ma túy; tích cực đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục pháp luật về phòng, chống ma tuý và vận động Nhân dân không trồng, tái trồng cây có chứa chất ma túy; từng bước phòng ngừa, ngăn chặn và đẩy lùi tệ nạn ma tuý ra khỏi đời sống cộng đồng dân cư. Trong năm 2023, lực lượng chức năng đã phát hiện, triệt phá và xử lý hành chính 05 vụ, 05 đối tượng có hành vi trồng 492 cây thuốc phiện tại huyện Thường Xuân và huyện Bá Thước.

Công tác đấu tranh trấn áp tội phạm, vi phạm pháp luật về ma tuý được đẩy mạnh, đạt được kết quả tích cực. Trong năm 2023, lực lượng chức năng của tỉnh đã phát hiện, bắt xử lý 846 vụ, 1.847 đối tượng phạm tội, vi phạm pháp luật về ma túy (giảm 2,1% về số vụ nhưng tăng 6,2% về số đối tượng so với cùng kỳ năm 2022); triệt xóa, bóc gỡ 10 đường dây tội phạm mua bán, vận chuyển ma túy lớn, hoạt động liên tỉnh, xuyên quốc gia; phát hiện, đấu tranh, triệt xóa 09 điểm phức tạp về ma tuý, 66 điểm có nguy cơ phức tạp, bắt giữ gần 800 đối tượng mua bán trái phép chất ma túy; thu giữ 8,7 kg Heroin, 4,88 kg nhựa thuốc phiện, 41,79 kg và 82.340 viên ma túy tổng hợp. Cơ quan điều tra hai cấp thụ lý 981 vụ, 1.884 bị can phạm tội về ma túy; trong đó, khởi tố mới 653 vụ, 1.305 bị can phạm tội mua bán, vận chuyển, tàng trữ, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy (tỷ lệ khởi tố tội phạm mua bán, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy chiếm 65,2%). Viện Kiểm sát nhân dân hai cấp thụ lý 709 vụ, 1.400 bị can phạm tội về ma túy, trong đó đã truy tố 709 vụ, 1.400 bị can; Tòa án nhân dân hai cấp thụ lý 806 vụ, 1.564 bị can, trong đó đã xét xử 699 vụ, 1.335 bị cáo.

Công tác kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy được thực hiện chặt chẽ, đúng quy định. Toàn tỉnh hiện có 18 cơ sở hoạt động nhập khẩu, xuất khẩu, mua bán vận chuyển hóa chất, tiền chất trong lĩnh vực công nghiệp; 120 công ty, cơ sở kinh doanh thuốc, nhà thuốc, cơ sở khám chữa bệnh. Trong năm 2023, chưa phát hiện, xử lý vụ việc liên quan đến vi phạm pháp luật trong hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu, sản xuất kinh doanh, sử dụng tiền chất, thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần; không xảy ra tình trạng điều chế, sản xuất trái phép chất ma túy trên địa bàn tỉnh.

Công tác cai nghiện phục hồi và quản lý sau cai nghiện được thực hiện hiệu quả. Các cơ sở cai nghiện ma tuý của tỉnh đã điều trị cai nghiện cho 1.415 người nghiện (bằng 147% chỉ tiêu kế hoạch năm), trong đó tiếp nhận cai nghiện mới 398 người; đã tổ chức tái hòa nhập cộng đồng cho 375 người hết thời hạn cai nghiện tập trung. Hiện tại, các Cơ sở đang quản lý 1.023 học viên (gồm 996 người cai nghiện bắt buộc và 27 người cai nghiện tự nguyện). Các địa phương đang tổ chức cai nghiện tại gia đình, cộng đồng cho 558 người; tổ chức quản lý sau cai tại nơi cư trú đối với 535 người. Toàn tỉnh có 40 cơ sở điều trị, cấp phát thuốc Methadone (28 cơ sở điều trị, 12 cơ sở cấp phát thuốc), đang tổ chức điều trị cho 1.776 bệnh nhân, trong đó 1.722 bệnh nhân duy trì liều, 54 bệnh nhân dò liều.

Công tác hợp tác quốc tế về phòng, chống ma tuý tiếp tục được duy trì. UBND tỉnh, Ban Chỉ đạo 138 tỉnh đã chỉ đạo các cấp, các ngành đẩy mạnh thực hiện các hoạt động hợp tác quốc tế về phòng, chống ma túy theo nội dung biên bản ký kết về phối hợp phòng chống ma tuý giữa 08 tỉnh của 02 nước Việt Nam - Lào gồm: Thanh Hoá, Sơn La, Nghệ An, Điện Biên (Việt Nam), Hủa Phăn, Luông Pha Băng, Phong Sa Lỳ, Xiêng Khoảng (Lào).

Tuy nhiên, việc triển khai công tác phòng, chống ma túy trong thời gian qua vẫn còn một số khó khăn, hạn chế, đó là: Khu vực biên giới của tỉnh có địa bàn rộng, địa hình hiểm trở, nhiều đường mòn, lối mở qua lại; đời sống người dân còn nhiều khó khăn, dễ bị các đối tượng lợi dụng, lôi kéo thực hiện hành vi phạm tội về ma túy. Cơ sở vật chất, trang thiết bị, nguồn nhân lực hiện có của các cơ sở cai nghiện ma túy công lập của tỉnh còn thiếu; đội ngũ cán bộ làm công tác tư vấn, hỗ trợ, quản lý cai nghiện ma túy tự nguyện ở cấp xã còn hạn chế cả về số lượng và năng lực, trình độ; cơ sở vật chất cho công tác cai nghiện tại gia đình, cộng đồng chưa đáp ứng được yêu cầu. Sự kỳ thị của cộng đồng đối với người nghiện ma túy và người sau cai nghiện ma túy còn lớn, dẫn đến việc người sau cai nghiện gặp khó khăn trong việc tìm kiếm việc làm, ổn định cuộc sống; nhiều người sau cai nghiện ma túy thường không có mặt tại địa phương đã gây khó khăn cho công tác quản lý sau cai nghiện ma túy...