(Thanhhoa.dcs.vn): Với lợi thế về nguồn tài nguyên đá vôi, đất sét dồi dào, tỉnh Thanh Hóa đã được Chính phủ phê duyệt bổ sung quy hoạch 06 dự án xi măng với tổng công suất 24,17 triệu tấn/năm; quá trình triển khai quy hoạch, đã loại bỏ 01 dự án (Nhà máy xi măng Hoàng Sơn, tại xã Hoàng Sơn, huyện Nông Cống) do ảnh hưởng tới Khu di tích lịch sử thành Hoàng Nghiêu và dừng đầu tư 01 dự án (Nhà máy xi măng Thanh Sơn, tại xã Thanh Sơn, huyện Ngọc Lặc) do công suất thấp, hiệu quả không cao.

Từ năm 2016 đến nay, đã thu hút đầu tư được các dự án xi măng trọng điểm như: Nhà máy Xi măng Long Sơn (04 dây chuyền, công suất 9,2 triệu tấn/năm, tổng mức đầu tư 16.600 tỷ đồng); Nhà máy xi măng Đại Dương (02 dây chuyền, công suất 4,6 triệu tấn/năm, tổng mức đầu tư 9.000 tỷ đồng), nâng số dự án sản xuất xi măng trên địa bàn thành 06 dự án với tổng công suất thiết kế 27,56 triệu tấn/năm, góp phần đáng kể vào sự phát triển kinh tế của tỉnh.

Đến nay, có 04 dự án đã đi vào hoạt động sản xuất với tổng công suất thiết kế 19,75 triệu tấn/năm, gồm: Nhà máy Xi măng Vicem Bỉm Sơn (3,8 triệu tấn/năm); Nhà máy Xi măng Nghi Sơn (4,3 triệu tấn/năm); Nhà máy Xi măng Công Thanh (4,75 triệu tấn/năm) và Nhà máy Xi măng Long Sơn (03 dây chuyền đầu tiên, công suất 6,9 triệu tấn/năm). Tổng sản lượng sản xuất xi măng toàn tỉnh năm 2020 đạt 23,2 triệu tấn (gấp khoảng 1,9 lần so với năm 2016); 10 tháng đầu năm 2021 sản lượng đạt 17,89 triệu tấn; ngành xi măng đóng vai trò quan trọng trong sản xuất công nghiệp toàn tỉnh với công suất và sản lượng đứng đầu cả nước. Tất cả các nhà máy xi măng trên địa bàn tỉnh (kể cả nhà máy xây đã lâu như Xi măng Vicem Bỉm Sơn) đều chuyển sang áp dụng công nghệ sản xuất lò quay phương pháp khô có hệ thống calciner trao đổi nhiệt, đây là công nghệ tiên tiến và thông dụng nhất hiện nay; dây chuyền sản xuất chủ yếu có xuất xứ từ các nước công nghiệp phát triển, đặc biệt các thiết bị chính, quan trọng như lò nung, máy nghiền được chế tạo bởi các hãng nổi tiếng như Polysius, FL.Smith, Loesche, Kawasaki...Về sản phẩm, các nhà máy có khả năng sản xuất được hầu hết các loại xi măng theo tiêu chuẩn Việt Nam như: xi măng poóc lăng , xi măng poóc lăng hỗn hợp; xi măng đa cấu tử, xi măng bền sun phát, xi măng xỉ… Ngoài ra các nhà máy còn sản xuất các loại xi măng theo tiêu chuẩn nước ngoài ASTM, BS EN… khi có nhu cầu của thị trường.

Công tác bảo vệ môi trường và các giải pháp tiết kiệm năng lượng trong sản xuất xi măng ngày càng được quan tâm, chú trọng; các nhà máy có hệ thống quan trắc theo dõi, giám sát khí thải, bụi, tiếng ồn…, xây dựng quy trình kiểm tra, đánh giá chất lượng môi trường thường xuyên. Đặc biệt, các nhà máy đã triển khai đầu tư hệ thống phát điện tận dụng nguồn nhiệt khí thải, đồng thời với thay thế hệ thống lọc bụi khói lò bằng lọc bụi túi bền kiềm nhiệt độ cao (xi măng Công Thanh, xi măng Long Sơn); Nhà máy xi măng Bỉm Sơn đang đề xuất quy hoạch và đầu tư hệ thống tận dụng nhiệt khí thải để phát điện 14 MW; Nhà máy Xi măng Nghi Sơn đề xuất quy hoạch và đầu tư hệ thống phát điện tận dụng nhiệt dư 20 MW với tổng mức khoảng 980 tỷ đồng; những biện pháp này giúp các nhà máy tự cân đối tiết kiệm điện năng tiêu thụ vừa giảm thiểu tối đa lượng bụi xả thải ra môi trường, nâng cao hiệu quả sản xuất.

Về thị trường tiêu thụ, do hiện nay khả năng cung ứng của các nhà máy xi măng trên toàn quốc đã vượt nhu cầu trong nước; do vậy, các nhà máy sản xuất xi măng trên địa bàn tỉnh phải cạnh tranh khốc liệt về thị trường tiêu thụ với các nhà máy sản xuất ở các địa phương lân cận và trong toàn quốc. Tận dụng các ưu thế về uy tín, thương hiệu, chất lượng sản phẩm, lợi thế cảng biển, vận tải…; những năm qua các nhà máy xi măng trong tỉnh đã tích cực tìm kiếm thị trường ở các tỉnh phía Nam, xuất khẩu clanhke, xi măng ra các nước trên thế giới như: Trung Quốc, Philipine; Indonesia và các nước Châu Phi…, nên cơ bản đảm bảo duy trì sản xuất, tăng trưởng. Trong thời gian tới, để nâng cao hơn nữa giá trị của ngành công nghiệp xi măng trên địa bàn tỉnh cần kêu gọi, thu hút các doanh nghiệp nghiên cứu đầu tư, sản xuất các cấu kiện bê tông như: cọc bê tông li tâm, đường ống bê tông, kết cấu chịu lực sử dụng bê tông đúc sẵn, tường móng, tường âm thanh, tường chắn, hố ga, cống hộp..., có chất lượng cao phục vụ thị trường trong nước và đẩy mạnh xuất khẩu ở các thị trường tiềm năng như: Đài Loan, Singapore,...