(Thanhhoa.dcs.vn): Chương trình Mục tiêu quốc gia (MTQG) xây dựng nông thôn mới (NTM) năm 2021 được triển khai trên địa bàn tỉnh trong khí thế cả hệ thống chính trị và Nhân dân các dân tộc trong tỉnh thi đua lập thành tích chào mừng thành công Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, Cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và bầu cử đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026; công tác phòng, chống dịch bệnh Covid-19 được triển khai thực hiện nghiêm túc, quyết liệt, linh hoạt, sáng tạo, kiểm soát kịp thời, hiệu quả, tạo thuận lợi cho kinh tế tiếp tục phát triển... Tuy nhiên, nền kinh tế phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, thách thức do tác động bất lợi của đợt bùng phát dịch Covid-19 lần thứ tư; tình hình dịch bệnh trên cây trồng, vật nuôi diễn biến phức tạp; biến đổi khí hậu ngày càng khắc nghiệt. Bên cạnh đó, Trung ương chưa ban hành khung văn bản thực hiện Chương trình giai đoạn 2021-2025 và nguồn vốn đầu tư hỗ trợ trực tiếp cho Chương trình (Trung ương, tỉnh) không được phân bổ trong năm kế hoạch 2021. Mặt khác, xu thế, yêu cầu nhiệm vụ Chương trình ngày càng mở rộng, đi vào chiều sâu và chú trọng chất lượng đạt chuẩn, đảm bảo tính bền vững.
Trong bối cảnh đó, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, điều hành chuyên đề về NTM và Chương trình "Mỗi xã một sản phẩm" (Ocop) của tỉnh (03 quyết định và 01 thông báo của Tỉnh ủy, 01 nghị quyết của HĐND tỉnh, 24 quyết định và 04 kế hoạch của UBND tỉnh) làm cơ sở cho các địa phương tổ chức triển khai thực hiện. Tỉnh ủy đã thành lập Ban chỉ đạo các Chương trình MTQG tỉnh giai đoạn 2021-2025; Chủ tịch UBND tỉnh quyết định thành lập, kiện toàn Hội đồng thẩm định, Đoàn thẩm tra huyện, Đoàn thẩm định xét, công nhận xã đạt chuẩn NTM, NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu tỉnh và Hội đồng đánh giá, xếp hạng sản phẩm Ocop tỉnh. Các huyện, thị xã, thành phố đã kiện toàn Ban chỉ đạo cấp huyện, cấp xã, Văn phòng Điều phối NTM huyện và cán bộ NTM cấp xã để tiếp tục thực hiện nhiệm vụ tham mưu tổ chức triển khai thực hiện xây dựng NTM ở địa phương, đảm bảo việc thực hiện Chương trình được liên tục và triển khai bài bản ngay từ năm đầu giai đoạn.
- Về cơ chế, chính sách hỗ trợ xây dựng NTM, phát triển sản phẩm Ocop: HĐND tỉnh khóa XVIII đã ban hành Nghị quyết số 185/2021/NQ-HĐND ngày 10/12/2021 về chính sách phát triển nông nghiệp, nông thôn, nông dân trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa, giai đoạn 2022-2025. Trong đó, có 02 nội dung hỗ trợ về xây dựng NTM (gồm: (1) Hỗ trợ 2,5-5 tỷ đồng/xã để xây dựng công trình trạm y tế, trung tâm văn hóa, trường mầm non, tiểu học, trung học cơ sở cho các xã miền núi phấn đấu đạt chuẩn NTM và hỗ trợ 1.000 tấn xi măng/xã để xây dựng hệ thống mương, rãnh thoát nước thải khu dân cư có nắp đậy cho các xã phấn đấu đạt chuẩn NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu; (2) Khen thưởng: 05 tỷ đồng/huyện NTM, 10 tỷ đồng/huyện NTM nâng cao; 500 triệu đồng/xã NTM, 800 triệu đồng/xã NTM nâng cao, 01 tỷ đồng/xã NTM kiểu mẫu; 100 triệu đồng/thôn, bản NTM, 100 triệu đồng/thôn, bản NTM kiểu mẫu) và 02 nội dung hỗ trợ về phát triển sản phẩm Ocop (gồm: (1) Hỗ trợ phát triển sản phẩm Ocop: Mức hỗ trợ 75 triệu đồng/sản phẩm; (2) Khen thưởng: 20 triệu đồng/sản phẩm đạt 3 sao; 40 triệu đồng/sản phẩm đạt 4 sao; 80 triệu đồng/sản phẩm đạt 5 sao). Một số huyện (Như Thanh, Triệu Sơn, Ngọc Lặc, Hậu Lộc, Quảng Xương, Đông Sơn) đã và đang rà soát, bổ sung các cơ chế, chính sách hỗ trợ xây dựng NTM, hỗ trợ phát triển sản phẩm Ocop, tạo động lực cho các địa phương hoàn thành các tiêu chí, phấn đấu đạt chuẩn, phát triển sản phẩm Ocop, góp phần quan trọng hoàn thành mục tiêu NTM đã đề ra.
- Về công tác tuyên truyền, vận động, tập huấn, bồi dưỡng kiến thức xây dựng NTM và phát triển sản phẩm Ocop: Các cấp, các ngành tiếp tục đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền về xây dựng NTM và phát triển sản phẩm Ocop với nhiều nội dung, hình thức phong phú, đa dạng, phù hợp trong tình hình dịch bệnh Covid-19; chú trọng công tác truyền thông về việc nâng cao chất lượng các tiêu chí NTM ở cơ sở, công tác đánh giá chất lượng các tiêu chí ở các cấp (xã, huyện, tỉnh) đảm bảo thực chất, bền vững, không chạy theo thành tích. Các ngành, các địa phương đã linh hoạt, vận dụng các hình thức tổ chức tập huấn, bồi dưỡng nâng cao kiến thức xây dựng NTM và phát triển sản phẩm Ocop cho cán bộ, người dân, để phù hợp với tình hình thực tế và khả năng ngân sách.
Kết quả thực hiện các mục tiêu của Chương trình năm 2021: Toàn tỉnh đã có 11 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn/hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM (chiếm 40,7%); có 341/465 xã (chiếm 73,3%), 817 thôn bản miền núi đạt chuẩn NTM; trong đó, có 48 xã đạt chuẩn NTM nâng cao, 05 xã, 194 thôn, bản đạt chuẩn NTM kiểu mẫu. Bình quân toàn tỉnh đạt 17,7 tiêu chí/xã. Có 158 sản phẩm Ocop cấp tỉnh, trong đó có 01 sản phẩm Ocop cấp Quốc gia.
Kết quả thực hiện Bộ tiêu chí NTM, Bộ tiêu chí NTM nâng cao, Bộ tiêu chí NTM kiểu mẫu: (1) Cấp xã: bình quân toàn tỉnh đạt 17,7 tiêu chí/19 tiêu chí xã NTM (tăng 0,2 tiêu chí so với năm 2020); bình quân đạt 9,59 tiêu chí/15 tiêu chí xã NTM nâng cao (tăng 0,59 tiêu chí so với năm 2020); quân toàn 6,7 chỉ tiêu/14 chỉ tiêu xã NTM kiểu mẫu (tăng 0,5 tiêu chí so với năm 2020). (2) Cấp huyện: bình quân toàn tỉnh đạt 6,39 tiêu chí/9 tiêu chí huyện NTM (tăng 0,22 tiêu chí so với năm 2020).
- Mục tiêu, nhiệm vụ năm 2022: Toàn tỉnh có thêm 02 đơn vị cấp huyện (huyện Hậu Lộc và thành phố Sầm Sơn chuyển tiếp nhiệm vụ năm 2021), 18 xã đạt chuẩn NTM, 22 xã đạt chuẩn NTM nâng cao, 07 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu, 55 thôn, bản miền núi đạt chuẩn NTM, 60 thôn, bản đạt chuẩn NTM kiểu mẫu; 120 sản phẩm Ocop được đánh giá, xếp hạng từ 3-4 sao, trong đó có 01 sản phẩm 5 sao. Bình quân toàn tỉnh đạt 17,9 tiêu chí/xã.
Để đạt được các mục tiêu nêu trên, tỉnh đề ra một số nhiệm vụ, giải pháp sau: (1) Tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, quản lý, điều hành của chính quyền các cấp; phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, người dân và doanh nghiệp trong xây dựng nông thôn mới; (2) Hoàn thành công tác rà soát, lập, điều chỉnh, phê duyệt quy hoạch xây dựng vùng huyện và quy hoạch chung xây dựng xã trên địa bàn tỉnh; (3) Hoàn thiện khung văn bản quy định tổ chức triển khai thực hiện Chương trình giai đoạn 2021-2025; (4) Tổ chức triển khai thực hiện các nội dung xây dựng NTM theo hướng chất lượng, bền vững; (5) Tăng cường thực hiện các giải pháp huy động nguồn lực nhằm thực hiện có hiệu quả, bền vững Chương trình; 6) Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tập huấn về việc thực hiện Chương trình MTQG xây dựng NTM trong giai đoạn mới 2021-2025.