(Thanhhoa.dcs.vn): Thực hiện các nghị quyết của Tỉnh ủy và Hội đồng nhân dân tỉnh, trong gần 3 năm vừa qua, hiệu quả quản lý, sử dụng ngân sách, tài sản công trên địa bàn tỉnh được nâng lên rõ rệt, tiếp tục có những bước phát triển quan trọng, có đóng góp quyết định vào các thành quả phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh của địa phương.
Từ sau Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX đến nay, tình hình thế giới và trong nước có nhiều diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khó lường; khó khăn, thách thức mới xuất hiện gay gắt, nặng nề hơn so với dự báo, cũng như so với cùng kỳ của một số nhiệm kỳ trước; chúng ta vừa phải tập trung giải quyết những vấn đề phức tạp mới phát sinh, vừa phải xử lý các yếu kém, tồn đọng kéo dài từ nhiều năm trước để lại. Nhưng với sự lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt, đồng bộ, có hiệu quả của Tỉnh ủy, HĐND tỉnh, UBND tỉnh, sự quan tâm hỗ trợ của Trung ương, cùng với tinh thần đoàn kết, ý chí tự lực, tự cường, khát vọng vươn lên của cán bộ, đảng viên và Nhân dân trong tỉnh; tình hình kinh tế - xã hội của tỉnh ta đã có nhiều khởi sắc, gặt hái nhiều thành công trên tất cả các lĩnh vực, quốc phòng - an ninh, trật tự an toàn xã hội được đảm bảo; bộ máy chính quyền từ tỉnh đến cơ sở được xây dựng vững chắc, hoạt động ngày càng hiệu lực, hiệu quả. Một trong những khía cạnh quan trọng thể hiện sự thịnh vượng, phồn vinh của đất nước là sức mạnh của nền tài chính, khả năng huy động, việc phân bổ, quản lý, sử dụng nguồn lực tài chính công, tài sản công một cách hiệu quả.
Ngay từ những ngày đầu, tháng đầu của nhiệm kỳ, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các ngành chức năng chủ động nghiên cứu, tham mưu ban hành Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về quản lý, phân bổ, sử dụng ngân sách theo hướng tăng cường phân cấp, minh bạch, tiết kiệm, hiệu quả; với việc phân định cụ thể nguồn thu, nhiệm vụ chi, tỷ lệ phân chia nguồn thu từng cấp ngân sách tại Nghị quyết số 176/2021/NQ-HDND ngày 10/12/2021 của HĐND tỉnh; xây dựng và triển khai hệ thống nguyên tắc, tiêu chí và định mức phân bổ chi ngân sách địa phương giai đoạn 2022-2025 theo Nghị quyết số 177/2021/NQ-HDND ngày 10/12/2021 tương đối rõ ràng, đơn giản, dễ thực hiện; là cơ sở quan trọng để các ngành, các cấp tổ chức xây dựng dự toán NSNN hằng năm và quyết định số bổ sung cân đối từ ngân sách cấp trên cho chính quyền cấp dưới theo Luật định; khuyến khích tăng cường khai thác, quản lý, sử dụng hiệu quả nguồn tăng thu, tiết kiệm chi ngân sách, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế của tỉnh. Chỉ đạo xây dựng và triển khai Kế hoạch tài chính 5 năm, Kế hoạch tài chính - NSNN 03 năm, giúp cải thiện tính dự báo, tạo sự chủ động cho các cấp ngân sách và đơn vị sử dụng ngân sách; cũng là nhiệm kỳ đầu tiên xây dựng cơ chế tài chính - ngân sách đặc thù hỗ trợ phát triển thành phố Thanh Hóa, Sầm Sơn, huyện Thọ Xuân và Mường Lát, nhằm thúc đẩy sự phát triển của các trung tâm kinh tế - chính trị đặc biệt, củng cố an ninh - quốc phòng trên địa bàn tỉnh.
Tổng thu ngân sách nhà nước (NSNN) trên địa bàn tỉnh trong 03 năm 2021-2023 ước đạt trên 132 nghìn tỷ đồng, gấp 1,2 lần so với số thu thực tế trong giai đoạn 05 năm 2015-2020, gấp khoảng 2,5 lần so với giai đoạn 2011-2016, tốc độ tăng thu NSNN hằng năm liên tục tăng, bình quân đạt khoảng 11,6%/năm. Việc huy động, phân bổ nguồn lực NSNN để đảm bảo nhu cầu tiêu dùng và phục vụ phát triển kinh tế của tỉnh được thực hiện hiệu quả, quy mô ngân sách địa phương tăng dần qua các năm; tổng chi cân đối ngân sách địa phương giai đoạn 2021-2023 đạt gần 110 nghìn tỷ đồng, bình quân khoảng 36 nghìn tỷ đồng/năm; trong đó chi đầu tư phát triển gấp 1,25 lần so với bình quân giai đoạn 2015-2020, chi thường xuyên gấp 1,1 lần; cơ cấu chi NSNN được điều chỉnh hợp lý, theo hướng tích cực, triệt để tiết kiệm chi thường xuyên dành nguồn lực tăng chi đầu tư phát triển.
Trong tổ chức thực hiện ngân sách hằng năm, HĐND tỉnh, UBND tỉnh đã tập trung chỉ đạo cắt giảm, tiết kiệm các khoản chi thường xuyên chưa thực sự cần thiết, kết hợp với nguồn tăng thu ngân sách để đề xuất bố trí 6.625 tỷ đồng bổ sung vào Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 theo Nghị quyết số 425/NQ-HĐND ngày 29/9/2023 của HĐND tỉnh để thực hiện các dự án động lực, kết nối liên vùng. Đồng thời, tiếp tục ưu tiên ngân sách cho các lĩnh vực quan trọng như giáo dục - đào tạo, y tế, khoa học - công nghệ, môi trường theo các nghị quyết của Đảng và Quốc hội; đảm bảo nguồn thực hiện chính sách tiền lương cho công chức, viên chức, người lao động và chế độ trợ cấp xã hội theo chuẩn nghèo đa chiều mới nhằm cải thiện đời sống vật chất và tinh thần của người dân các địa bàn kinh tế khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, góp phần quan trọng vào việc ổn định trật tự xã hội, củng cố lòng tin của Nhân dân vào đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước.
Tăng cường chỉ đạo, ban hành văn bản hướng dẫn quản lý, sử dụng tài sản nhà nước áp dụng trên địa bàn tỉnh về cơ bản đầy đủ, kịp thời, đáp ứng yêu cầu quản lý. Nhờ đó, tình trạng sử dụng xe ô tô công vào mục đích cá nhân, đi lễ hội, cho mượn, cho thuê, góp vốn liên doanh, liên kết không đúng quy định giảm đáng kể, phần lớn cơ quan, đơn vị thuộc tỉnh đã chấp hành chế độ kê khai báo cáo tài sản nhà nước định kỳ. UBND tỉnh phê duyệt phương án sắp xếp, xử lý đối với 11.651 cơ sở nhà đất của 27/27 huyện, thị xã, thành phố và các sở, ban, ngành, đơn vị sự nghiệp công lập cấp tỉnh, nhất là phương án xử lý đối với trụ sở UBND các xã, phường, thị trấn, nhà văn hóa thôn bản, trường học, trạm y tế dôi dư sau sáp nhập các đơn vị hành chính cấp xã, đảm bảo công khai, dân chủ, ổn định chỗ làm việc, cơ sở vật chất cho cán bộ yên tâm công tác, thuận tiện cho người dân đến giao dịch…
Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác quản lý ngân sách, tài sản công trên địa bàn tỉnh vẫn còn những tồn tại, hạn chế như: Cơ cấu thu ngân sách chưa thực sự bền vững, số thu trên địa bàn tỉnh phụ thuộc chủ yếu vào Nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn; công tác quản lý, khai thác một số nguồn thu từ tài nguyên, khoáng sản, chuyển nhượng bất động sản còn chưa triệt để; kỷ luật, kỷ cương tài chính có nơi chưa nghiêm. Cơ cấu thu nội địa (trừ tiền đất, xổ số kiến thiết) mới đáp ứng được khoảng 35% nhu cầu chi thường xuyên của tỉnh; nhu cầu vốn cho đầu tư phát triển, thực hiện các đề án, cơ chế, chính sách của tỉnh còn khó khăn, việc huy động nguồn lực của khu vực tư nhân đầu tư các cơ sở hạ tầng kỹ thuật thiết yếu còn thấp. Hồ sơ pháp lý về nhà đất dôi dư chưa đầy đủ, vướng mắc bất cập trong quy định về đất đai, xây dựng, tài sản công chậm được tháo gỡ…