(Thanhhoa.dcs.vn): Nhằm xem xét, đánh giá tình hình thực hiện chính sách, pháp luật về BHXH trên địa bàn tỉnh, làm cơ sở đề xuất, kiến nghị các giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả triển khai thực hiện trong thời gian tới; vừa qua, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh đã thành lập Đoàn giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về BHXH trên địa bàn tỉnh giai đoạn từ 01/01/2020 đến 30/6/2023. Theo đó, đã tiến hành giám sát trực tiếp tại BHXH tỉnh, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, UBND các huyện, thị xã, thành phố: Sầm Sơn, Nghi Sơn, Hoằng Hoá và Hà Trung. Ngoài ra, đã tiến hành giám sát gián tiếp thông qua báo cáo của các cơ quan, đơn vị, địa phương và tiến hành khảo sát tại một số đơn vị còn nợ đọng BHXH. Kết quả cụ thể như sau:
Tình hình tham gia BHXH: Đến ngày 30/6/2023, toàn tỉnh có 400.001 người tham gia BHXH bắt buộc và 80.209 người tham gia BHXH tự nguyện. Ngân sách nhà nước đã hỗ trợ người tham gia BHXH tự nguyện với tổng kinh phí 72.859.573.183 đồng.
Công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật về BHXH: BHXH tỉnh đã tổ chức 3.444 hội nghị tuyên truyền chính sách BHXH, BHYT với 113.125 người tham gia; phối hợp xây dựng, phát sóng 528 bản tin, phóng sự trên sóng Phát thanh và Truyền hình tỉnh; biên tập, đăng tải 883 tin, bài trên Báo Thanh Hóa; Sở Lao động - Thương binh và Xã hội đã biên soạn, phát hành 20.000 tờ rơi tuyên truyền về chính sách bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp…
Công tác cải cách hành chính và hiện đại hóa quản lý BHXH: Đã thực hiện niêm yết công khai 25 TTHC trên Cổng thông tin điện tử BHXH tỉnh, Bộ phận tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả TTHC cấp tỉnh, cấp huyện và 09 TTHC tại Trung tâm Phục vụ hành chính công tỉnh. Toàn tỉnh có 595.000 công dân đăng ký tài khoản giao dịch điện tử cá nhân, 11.397 đơn vị đăng ký và thường xuyên giao dịch điện tử với cơ quan BHXH; 100% hoạt động nghiệp vụ BHXH tại các cơ quan, đơn vị được thực hiện thông qua hệ thống phần mềm liên thông với cơ sở dữ liệu tập trung tại BHXH Việt Nam. Đã hoàn thành thiết lập, kết nối hệ thống mạng WAN giữa 26/26 BHXH cấp huyện với cơ sở dữ liệu tập trung ngành BHXH Việt Nam, đảm bảo hoạt động 24/24 giờ, 07/07 ngày.
Công tác thanh tra, kiểm tra: Sở Lao động - Thương binh và Xã hội đã thực hiện 134 cuộc thanh tra, kiểm tra việc thực hiện pháp luật lao động, an toàn vệ sinh lao động và BHXH tại 134 doanh nghiệp. Cơ quan BHXH đã thanh tra, kiểm tra liên ngành, chuyên ngành đối với 941 đơn vị. Kết quả đã phát hiện số tiền chậm đóng BHXH, BHTN, BHYT 215.341,9 triệu đồng; có 2.014 lao động chưa tham gia BHXH hoặc đơn vị sử dụng lao động báo tăng thời gian tham gia BHXH của người lao động chậm, với số tiền truy đóng 5.158,9 triệu đồng; có 07 lao động đóng BHXH không đúng đối tượng với số tiền điều chỉnh giảm 105,6 triệu đồng; có 467 lao động đóng thiếu mức đóng BHXH với số tiền 325 triệu đồng; các đơn vị sử dụng lao động chi sai chế độ BHXH với số tiền 277,9 triệu đồng.
Tình hình giải quyết các chế độ BHXH: Từ ngày 01/01/2020 đến ngày 30/6/2023, toàn tỉnh đã giải quyết chế độ BHXH, BHTN cho 141.030 người (trong đó có 94.768 người rút BHXH một lần). Số người hưởng BHXH một lần quay lại tham gia BHXH là 11.660 người, chỉ chiếm 12%. Tổng số người hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng trên địa bàn tỉnh trung bình là 165.000 người với số tiền hơn 700 tỷ đồng/tháng. Tỷ lệ người hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng từ NSNN chiếm 44,03%; từ Quỹ hưu trí - tử tuất chiếm 54,56%; từ Quỹ tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp chiếm 1,41%. Tỷ lệ người hưởng trợ cấp một lần từ NSNN chiếm 11,46%; từ Quỹ hưu trí - tử tuất chiếm 88,08%; từ Quỹ tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp chiếm 0,46%. Số tiền chi trả chế độ BHXH, BHTN từ nguồn NSNN chiếm 28,58%; từ Quỹ hưu trí - tử tuất chiếm 63,03%; từ Quỹ tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp chiếm 0,31% và từ Quỹ ốm đau - thai sản chiếm 8,08%.
Tình hình đóng BHXH tự nguyện: Năm 2020, toàn tỉnh có 58.992 người tham gia BHXH tự nguyện với số tiền tự đóng (đã trừ phần NSNN hỗ trợ cho người tham gia) là 201.332 triệu đồng; năm 2021 có 77.783 người tham gia với số tiền 297.973 triệu đồng, tăng 18.791 người (31,85%) so với năm 2020; năm 2022 có 81.762 người tham gia với số tiền 364.429 triệu đồng, tăng 3.979 người (5,11%) so với năm 2021; 6 tháng đầu năm 2023 có 80.209 người tham gia với số tiền tự đóng là 187.563 triệu đồng. Đến ngày 30/6/2023, BHXH tỉnh và BHXH cấp huyện đã ký hợp đồng với 20 tổ chức dịch vụ thu và hiện có 1.115 điểm thu, phân bố tại 559/559 xã, phường, trên địa bàn tỉnh, với 3.179 nhân viên thu.
Tình hình chậm đóng quỹ BHXH: Đến hết tháng 6/2023, trên địa bàn tỉnh có 5.399 đơn vị chậm đóng BHXH, với tổng số tiền 402.663 triệu đồng, lãi chậm đóng 116.277 triệu đồng; trong đó, có 564 đơn vị chậm đóng khó thu với số tiền 82.440 triệu đồng (chiếm 10,45% về số đơn vị và 20,47% về số tiền chậm đóng không bao gồm lãi chậm đóng).
Bên cạnh những kết quả đạt được, việc thực hiện chính sách BHXH trên địa bàn tỉnh còn một số hạn chế, đó là: Công tác thông tin, truyền thông chính sách, pháp luật về BHXH còn hạn chế, chưa chuyên sâu, chưa tiếp cận đến người lao động, người sử dụng lao động ở những địa bàn vùng sâu, vùng xa, các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ. Công tác phát triển người tham gia BHXH chưa tương xứng với tiềm năng, số người tham gia BHXH tăng chậm, độ bao phủ BHXH còn thấp. Số người rút hưởng BHXH một lần có xu hướng tăng mạnh (đặc biệt trong 6 tháng đầu năm 2023 tăng 37,5% so với cùng kỳ năm 2022) nhưng chưa có giải pháp hạn chế hiệu quả. Việc tuân thủ pháp luật về BHXH của nhiều đơn vị sử dụng lao động chưa nghiêm, tình trạng chậm đóng, trốn đóng BHXH còn diễn ra. Công tác thanh tra, kiểm tra về BHXH chưa thường xuyên, hiệu quả, hiệu lực chưa cao; việc xử lý sau thanh tra, kiểm tra còn thiếu quyết liệt, kéo dài...