(Thanhhoa.dcs.vn): Trong những năm qua, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh đã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo các cấp ủy đảng, chính quyền tăng cường công tác bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể trên địa bàn, đạt kết quả tích cực. Công tác kiểm kê, ghi danh di sản văn hóa phi vật thể được quan tâm; đến nay, có 17 di sản văn hóa phi vật thể được đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia, trong đó: huyện Ngọc Lặc có 04 di sản (gồm: Trò diễn Pôồn Pôông, xã Cao Ngọc; Nghệ thuật trình diễn dân gian Hát Sắc Bùa của người Mường, huyện Ngọc Lặc; Xường Dao Duyên, huyện Ngọc Lặc; Tập quán xã hội và tín ngưỡng Nghi Lễ Nhảng Chập Đáo, Tết Nhảy của người Dao Quần Chẹt, huyện Ngọc Lặc); huyện Thọ Xuân có 02 di sản (gồm: Trò Xuân Phả, xã Xuân Trường; Lễ hội đền thờ Lê Hoàn, xã Xuân Lập); huyện Hậu Lộc có 02 di sản (gồm: Lễ hội Cầu Ngư, xã Ngư Lộc; Lễ hội Đền Bà Triệu, xã Triệu Lộc); huyện Thiệu Hóa có 02 di sản (gồm: Nghề đúc đồng làng Chè, Trà Đông, xã Thiệu Trung; Nghệ thuật trình diễn dân gian Múa Đèn Xếp Chữ, Hát Chèo Chải Cổ trong Lễ hội Ngư Võng Phường, xã Thiệu Quang); thành phố Sầm Sơn và các huyện Yên Định, Như Thanh, Đông Sơn, Quan Hóa, Nông Cống, Quan Sơn mỗi địa phương có 01 di sản (gồm: Lễ hội đền Độc Cước, thành phố Sầm Sơn; Lễ hội Trò Chiềng, xã Yên Ninh, huyện Yên Định; Lễ hội Kin chiêng Boọc Mạy, xã Xuân Phúc, huyện Như Thanh; Trò diễn dân gian Ngũ trò Viên Khê, xã Đông Anh, huyện Đông Sơn; Lễ hội Mường Ca Da, huyện Quan Hóa; Lễ hội đền Mưng, xã Trung Thành, huyện Nông Cống; Lễ hội Mường Xia, xã Sơn Thủy, huyện Quan Sơn).
Công tác bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa phi vật thể được các địa phương quan tâm chỉ đạo gìn giữ, quảng bá, phát huy như: tổ chức tốt các lễ hội hằng năm trên địa bàn; hỗ trợ kinh phí để phục hồi, bảo tồn, tuyên truyền và phát huy giá trị đối với các di sản văn hóa phi vật thể; tổ chức các lớp để truyền dạy các di sản văn hóa trò chơi, trò diễn cho thế hệ trẻ...Tiêu biểu như các huyện Thọ Xuân, Ngọc Lặc, Quảng Xương, Đông Sơn.
Công tác quản lý, tổ chức và hoạt động lễ hội được chú trọng, từng bước đi vào nề nếp, thực hiện tốt nếp sống văn minh trong lễ hội, phát huy được các giá trị truyền thống tốt đẹp, đồng thời tiếp thu và vận dụng những giá trị mới. Các địa phương có những lễ hội có tầm ảnh hưởng sâu rộng, thu hút đông đảo du khách đã có sự chủ động trong đầu tư nâng cấp cơ sở hạ tầng, nhất là đối với hệ thống giao thông, bến bãi, chú trọng tôn tạo, tu sửa, chỉnh trang cảnh quan môi trường sạch đẹp, thuận tiện cho du khách tham quan, như: Khu di tích lịch sử Lam Kinh, huyện Thọ Xuân; Thái miếu nhà Lê, Chùa Tăng Phúc, thành phố Thanh Hóa; Đền Đồng Cổ, huyện Yên Định; Phủ Trịnh, Chùa Giáng, huyện Vĩnh Lộc; Đền Bà Triệu, Sùng Nghiêm Diên Thánh, huyện Hậu Lộc; Đền Sòng, thị xã Bỉm Sơn; Đền Hàn, Đền Trần, huyện Hà Trung; Đền Cửa Đạt, huyện Thường Xuân…
Bên cạnh kết quả đạt được, công tác quản lý, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa phi vật thể vẫn còn một số tồn tại như: một số di sản văn hóa phi vật thể trên địa bàn tỉnh đã được kiểm kê, song đang đứng trước nguy cơ mai một, thất truyền, nhất là các di sản văn hóa phi vật thể của đồng bào dân tộc thiểu số; nhiều di sản văn hóa truyền thống mới chỉ được kiểm kê và nhận diện, chưa có giải pháp bảo tồn và phát huy giá trị một cách hiệu quả... Nguyên nhân chủ yếu là do nguồn kinh phí đầu tư cho việc bảo tồn và phát huy giá trị của các di sản văn hóa phi vật thể hiện nay chưa đáp ứng được yêu cầu; việc thực hành di sản phi vật thể, đặc biệt là lĩnh vực trình diễn dân gian là công việc khó, đòi hỏi sự tâm huyết, đầu tư thời gian giữ người học và người truyền dạy, trong khi chưa có cơ chế, chính sách hỗ trợ cho các nghệ nhân hoạt động trong loại hình văn hóa phi vật thể để họ yên tâm truyền dạy cho thế hệ tiếp nối, trình diễn trong cộng đồng, lan tỏa giá trị trong xã hội….