(Thanhhoa.dcs.vn): Ngày 15/11/2023, UBND tỉnh ban hành Công văn số 17262/UBND-CN gửi Bộ Xây dựng về kết quả rà soát tình hình thực hiện Nghị định số 15/2021/NĐ-CP ngày 03/3/2021 của Chính phủ quy định chi tiết một số nội dung về quản lý dự án đầu tư xây dựng và Nghị định số 35/2023/NĐ-CP của Chính phủ về sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Xây dựng trên địa bàn tỉnh.
Theo đó, việc triển khai thực hiện các nội dung đã được phân cấp, phân quyền, ủy quyền quản lý nhà nước trong lĩnh vực xây dựng theo quy định tại Luật Xây dựng 2014, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xây dựng, Nghị định số 15/2021/NĐ-CP ngày 03/3/2021 của Chính phủ quy định chi tiết một số nội dung về quản lý dự án đầu tư xây dựng, Nghị định số 35/2023/NĐ-CP ngày 20/6/2023 của Chính phủ Sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Xây dựng, gồm: Thẩm định Báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng, Báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng, thiết kế xây dựng triển khai sau thiết kế cơ sở; Cấp, điều chỉnh, gia hạn, cấp lại và thu hồi giấy phép xây dựng; Quản lý trật tự xây dựng; Kiểm tra công tác nghiệm thu...Việc thực hiện phân cấp, ủy quyền hướng đến giải quyết công việc nhanh chóng, hiệu quả; góp phần thiết thực nâng cao tính chủ động của các địa phương, đơn vị, thúc đẩy quản lý nhà nước, bảo đảm đúng pháp luật, khoa học, phù hợp với đặc thù của địa phương. Đồng thời, có tác động trực tiếp đến hiệu lực, hiệu quả thực hiện các nhiệm vụ chính trị nói chung và nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội nói riêng tại các cấp chính quyền, góp phần thúc đẩy tính chủ động, sáng tạo của các cấp chính quyền, cơ quan, đơn vị, nâng cao hiệu lực, hiệu quả nền hành chính và chất lượng phục vụ nhân dân.
UBND tỉnh đã ban hành các Quyết định phân công, phân cấp, lĩnh vực hoạt động xây dựng, gồm: Quyết định số 20/2021/QĐ-UBND ngày 16/9/2021 (được sửa đổi, bổ sung một số nội dung tại Quyết định số 14/2022/QĐ-UBND ngày 09/3/2022) về việc phân cấp thẩm định Báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng và thiết kế xây dựng triển khai sau thiết kế cơ sở trên địa bàn tỉnh; Quyết định số 09/2021/QĐ-UBND ngày 21/5/2021 (được sửa đổi, bổ sung một số nội dung tại Quyết định số 55/2022/QĐ-UBND ngày 23/11/2022) về việc ủy quyền cấp giấy phép xây dựng và quy định quy mô công trình được cấp giấy phép xây dựng có thời hạn trên địa bàn tỉnh; Quyết định số 23/2021/QĐ-UBND ngày 28/9/2023 (được sửa đổi một số nội dung tại Quyết định số 59/2022/QĐ-UBND ngày 19/12/2022) về việc phân công, phân cấp thực hiện kiểm tra công tác nghiệm thu và chủ trì giải quyết sự cố công trình xây dựng trên địa bàn tỉnh. Việc thực hiện phân cấp, ủy quyền hiện tại triển khai thuận lợi, không có khó khăn, vướng mắc.
Cũng theo nội dung Công văn, UBND tỉnh đã đề xuất các nội dung cần nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung các quy định tại Nghị định số 15/2021/NĐ-CP và Nghị định số 35/2023/NĐ-CP; cụ thể như sau:
(1) Nội dung về lập, thẩm định, phê duyệt dự án đầu tư xây dựng:
- Quy định về điều chỉnh thiết kế cơ sở: Nghị định 15/2021/NĐ-CP không có quy định điều chỉnh thiết kế cơ sở mà chỉ quy định các trường hợp điều chỉnh dự án theo khoản 1 Điều 61 Luật Xây dựng năm 2014 được sửa đổi, bổ sung tại khoản 18 và khoản 64 Điều 1 của Luật số 62/2020/QH14 và khoản 2 Điều 43 Luật Đầu tư công ngày 13/6/2019. Khi lập thiết kế xây dựng triển khai sau thiết kế cơ sở (chủ đầu tư phê duyệt), có trường hợp do yếu tố khách quan cũng như nguyên nhân chủ quan, điều kiện thực tế thay đổi dẫn đến thiết kế xây dựng triển khai sau thiết kế cơ sở có thay đổi so với thiết kế cơ sở, nhưng không làm thay đổi quy mô, mục tiêu đầu tư và không thuộc trường hợp được điều chỉnh dự án theo quy định nêu trên. Để thiết kế xây dựng triển khai sau thiết kế cơ sở phù hợp với các nội dung, thông số chủ yếu của thiết kế cơ sở trong hồ sơ dự án được duyệt, đề nghị Bộ Xây dựng bổ sung hướng dẫn, quy định về việc điều chỉnh thiết kế cơ sở.
- Quy định về điều chỉnh Báo cáo kinh tế - kỹ thuật: Theo quy định tại điểm b khoản 8 Điều 12 Nghị định 35/2023/NĐ-CP của Chính phủ quy định về điều chỉnh Báo cáo kinh tế - kỹ thuật: “Trường hợp chỉ điều chỉnh thiết kế bản vẽ thi công và không làm thay đổi các nội dung quy định tại khoản 2 Điều này, không thuộc trường hợp quy định tại điểm a khoản này, sau khi được người quyết định đầu tư cho phép điều chỉnh dự án, chủ đầu tư thực hiện thẩm định và phê duyệt các nội dung điều chỉnh”. Tuy nhiên, với tính chất dự án đơn giản 01 bước, đối với các nội dung điều chỉnh không thuộc quy định tại khoản 2 Điều 19 Nghị định 15/2021/NĐ-CP thì việc xin chủ trương điều chỉnh sẽ kéo dài thời gian thực hiện, làm chậm tiến độ dự án. Đề nghị xem xét về quy định phải xin phép điều chỉnh dự án trước khi thực hiện
- Về quy mô đầu tư xây dựng: Hiện nay, các Nghị định của Chính phủ, Thông tư của Bộ Xây dựng về lĩnh vực quản lý dự án đầu tư xây dựng chưa có định nghĩa cụ thể về “quy mô đầu tư xây dựng”. Nhưng nội dung hồ sơ dự án, các thủ tục về đầu tư xây dựng và quyết định phê duyệt dự án (theo mẫu Nghị định 35/2023/NĐ-CP) đều có nội dung “quy mô đầu tư xây dựng”. Thực tế nhận thức về quy mô đầu tư xây dựng chưa đồng bộ, nhất quán giữa các cơ quan chức năng, đơn vị dẫn đến khó khăn trong quá trình triển khai thực hiện quản lý dự án đầu tư xây dựng. Đề nghị Bộ Xây dựng bổ sung quy định, hướng dẫn cụ thể về việc xác định “quy mô đầu tư xây dựng” đối với từng loại dự án đầu tư xây dựng công trình đảm bảo tính thống nhất, thuận lợi trong quá trình triển khai, thực hiện.
Đề nghị bổ sung mẫu thông báo kết quả thẩm định thiết kế xây dựng triển khai sau thiết kế cơ sở của Chủ đầu tư nhằm đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ trong quá trình triển khai, thực hiện.
(2) Nội dung về cấp giấy phép xây dựng:
- Tại khoản 2 Điều 54 Nghị định số 15/2021/NĐ-CP ngày 03/3/2021 của Chính phủ có quy định: “Cơ quan cấp giấy phép xây dựng có trách nhiệm kiểm tra các điều kiện cấp giấy phép xây dựng quy định tại Điều 41 Nghị định này. Việc kiểm tra các nội dung đã được cơ quan, tổ chức thẩm định, thẩm duyệt, thẩm tra theo quy định của pháp luật được thực hiện như sau:
a) Đối chiếu sự phù hợp của bản vẽ thiết kế xây dựng tại hồ sơ đề nghị cấp phép xây dựng với thiết kế cơ sở được cơ quan chuyên môn về xây dựng thẩm định và đóng dấu xác nhận đối với các công trình thuộc dự án có yêu cầu thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi tại cơ quan chuyên môn về xây dựng;
b) Kiểm tra sự phù hợp của bản vẽ thiết kế xây dựng tại hồ sơ đề nghị cấp phép xây dựng với bản vẽ thiết kế xây dựng được thẩm duyệt về phòng cháy chữa cháy của cơ quan có thẩm quyền đối với các công trình xây dựng thuộc đối tượng có yêu cầu thẩm duyệt về phòng cháy, chữa cháy;
c) Kiểm tra tính đầy đủ, hợp lệ của báo cáo kết quả thẩm tra đối với công trình có yêu cầu phải thẩm tra thiết kế theo quy định tại Nghị định này.”.
Về hồ sơ đề nghị điều chỉnh giấy phép xây dựng được thực hiện theo quy định tại khoản 2 Điều 51 Nghị định số 15/2021/NĐ-CP ngày 03/3/2021 của Chính phủ; theo quy định này không có các thành phần hồ sơ như: Quyết định phê duyệt điều chỉnh dự án; văn bản thông báo kết quả thẩm định của cơ quan chuyên môn về xây dựng và hồ sơ bản vẽ thiết kế cơ sở điều chỉnh được đóng dấu xác nhận kèm theo (nếu có); báo cáo kết quả thẩm tra thiết kế xây dựng theo quy định tại khoản 4 Điều 41 Nghị định này; giấy chứng nhận thẩm duyệt thiết kế về phòng cháy và chữa cháy và các tài liệu, bản vẽ được thẩm duyệt kèm theo theo quy định của pháp luật về phòng cháy, chữa cháy; do đó, cơ quan cấp giấy phép xây dựng không có cơ sở kiểm tra sự phù hợp theo quy định tại khoản 2 Điều 54 Nghị định số 15/2021/NĐ-CP ngày 03/3/2021 của Chính phủ đối với hồ sơ đề nghị điều chỉnh giấy phép xây dựng. Vì vậy, đề nghị nghiên cứu bổ sung nội dung hồ sơ đề nghị điều chỉnh giấy phép xây dựng (được quy định tại khoản 2 Điều 51 Nghị định số 15/2021/NĐ-CP ngày 03/3/2021 của Chính phủ) cho phù hợp.
- Về quy định cấp lại giấy phép xây dựng: Việc cấp lại giấy phép xây dựng được quy định tại Điều 100 Luật Xây dựng năn 2014 và Điều 52 Nghị định số 15/2021/NĐ-CP của Chính phủ, tuy nhiên chưa có nội dung quy định về hình thức cấp lại giấy phép xây dựng (bản sao hay bản chính). Đề nghị bổ sung quy định về hình thức cấp lại giấy phép xây dựng.
- Quy định cụ thể trường hợp cấp giấy phép xây dựng đối với nhà ở riêng lẻ có cấp công trình từ cấp II trở lên.
(3) Nội dung về chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng, chứng chỉ hành nghề: Hiện nay, các quy định về nội dung, hồ sơ đề nghị cấp chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng cho các tổ chức chưa được chặt chẽ. Mặt khác, thực tế thi công xây dựng so với hồ sơ thầu, nhiều đơn vị thực hiện chưa phù hợp với năng lực thực tế. Do đó, đề nghị Bộ Xây dựng đưa ra các tiêu chí cụ thể, chi tiết hơn để xét, cấp chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng cho các tổ chức hoặc xem xét bỏ nội dung xét, cấp chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng để các chủ đầu tư chủ động lựa chọn và chịu trách nhiệm trước pháp luật về lựa chọn năng lực nhà thầu thi công xây dựng, đồng thời bổ sung các chế tài về nội dung nêu trên.
(4) Các nội dung khác:
Về quy hoạch: Việc lập quy hoạch chi tiết theo quy trình rút gọn (gọi là quy trình lập quy hoạch tổng mặt bằng) đã được quy định tại Điều 1, Điều 2, Nghị định số 35/2023/NĐ-CP. Tuy nhiên việc lập quy hoạch chi tiết theo quy trình rút gọn mới được áp dụng tại khu vực trong phạm vi phát triển đô thị và khu vực trong khu chức năng, chưa có quy định áp dụng tại khu vực nông thôn. Đề nghị bổ sung quy định về quy hoạch chi tiết theo quy trình rút gọn tại khu vực nông thôn.
- Theo quy định tại khoản 1 Điều 19 Nghị định số 15/2021/NĐ-CP quy định: Dự án đầu tư xây dựng sử dụng vốn đầu tư công, vốn nhà nước ngoài đầu tư công được điều chỉnh theo các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 61 của Luật Xây dựng năm 2014 đã được sửa đổi, bổ sung tại khoản 18 và khoản 64 Điều 1 của Luật số 62/2020/QH14. Tuy nhiên, việc điều chỉnh dự án đầu tư công còn được quy định các trường hợp tại khoản 2 Điều 43 Luật Đầu công. Do đó, đề nghị sửa đổi quy định nêu trên để đảm bảo tính thống nhất giữa các Luật. Mặt khác, hiện nay quy định của pháp luật không có khái niệm cũng như quy định về “thời gian thực hiện dự án” (Luật Đầu tư công mới chỉ quy định về “thời gian bố trí vốn”) trong khi quy định các dự án phải xác định “thời gian thực hiện dự án” và tại khoản 2 Điều 43 Luật Đầu tư công quy định một trong những trường hợp điều chỉnh dự án là “thay đổi thời gian thực hiện dự án”. Do đó, đề nghị bổ sung quy định về thời gian thực hiện dự án, trình tự, thủ tục thực hiện việc điều chỉnh thời gian thực hiện dự án.
- Theo quy định tại khoản 9 Điều 3 Nghị định số 15/2021/NĐ-CP quy định: Dự án đầu tư xây dựng sử dụng vốn nhà nước ngoài đầu tư công là dự án đầu tư xây dựng sử dụng vốn nhà nước theo quy định của pháp luật về đấu thầu nhưng không bao gồm vốn đầu tư công theo quy định của pháp luật về đầu tư công. Tuy nhiên, hiện nay Luật Đấu thầu năm 2023 đã được Quốc hội ban hành và có hiệu lực từ ngày 01/01/2024 không còn khái niệm vốn nhà nước. Do đó, đề nghị sửa đổi quy định về dự án đầu tư sử dụng vốn nhà nước ngoài đầu tư công cho phù hợp với quy định.
- Dự án khẩn cấp sử dụng vốn đầu tư công: Đề nghị ban hành mẫu “Lệnh xây dựng công trình khẩn cấp”; quy định về bố cục, thành phần nội dung của Báo cáo đề xuất dự án; hướng dẫn cụ thể trình tự các bước thực hiện.
- Tại khoản 7 Điều 4 Nghị định số 11/2013/NĐ-CP (được sửa đổi, bổ sung tại khoản 4 Điều 4 Nghị định số 35/2023/NĐ-CP) quy định về những khu vực được thực hiện chuyển nhượng quyền sử dụng đất dưới hình thức phân lô, bán nền cho người dân tự xây dựng nhà ở, có nội dung quy định việc xây dựng nhà ở của người dân nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất dưới hình thức phân lô, bán nền phải bảo đảm tuân thủ nội dung và tiến độ dự án được duyệt. Tuy nhiên, việc quy định người dân tự xây dựng nhà ở phải bảo đảm tuân thủ nội dung và tiến độ dự án được duyệt sẽ phát sinh một số vấn đề gây khó khăn trong công tác quản lý và việc triển khai hoàn thành dự án (ví dụ: chủ đầu tư dự án không chuyển nhượng được hoặc chuyển nhượng không hết các lô đất để cho người dân tự xây dựng nhà ở trong thời gian thực hiện dự án; việc quản lý, giám sát việc đầu tư xây dựng nhà ở của người dân theo tiến độ và dự án được duyệt khi người dân đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để tự xây dựng nhà ở...). Vì vậy đề nghị cần nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung quy định nêu trên để đảm bảo thuận lợi trong công tác quản lý.